A hun hriat

 Engkim tan hian hun ruat a awm a, van hnuaia thiltih zawng zawng tan hian hun remchang a awm. (Thuhriltu 3:1) 

Buh seng laia inchhek khawl chu fapa fing a ni a, a seng hunlaia muhil erawh chu fapa, mualphona thlen thintu a ni. (Thufingte 10:5) 

Thil engkim mai hian hun bik te te hi a nei a, hnialhriat tanah chuan hun nei lemlo leh thil ngai reng te pawh a awm maithei e. Kan Pathian hian hetianga hun bik nei thliah thliaha a lo duang hi a fuh em em vek mai a, mihringte ngaiha „a hunlo deuh a ni‟ kan tih thleng mai pawh hian Pathian hun ruatah chuan a lo fuh em em vek mai. Thlasik lai leh ruahsur duh hun lai te hi inkawp ta se a fuhlo ve khawp ang. Mihringte hi tuia khawsa tura duan ni ila, hmun hma chu kan ngah zawk viau ang a, mahse, a buaithlak khawp ang. In leh lo din fahran pawh tui pawn lamah kan lang chhuak mai ang tih a hlauhawm ang a, kan thil neih bungrua te pawh kan thlung fer fur ngei ang a, kan vahvelna pawh a hautak duh ngawt ta ve ang. Chutiang zawng chu lo dahtha ta ila, thil reng reng a tih huna tihloh te hi a buathlak hnuhnawh duh khawp mai. Pathian zarah damtein khawvel eng kan lo hmu ve a, kan lo thanglian a, kan hmabak zelah kan hun hman mek azir zelin tihtur leh hmachhawp kan nei thin a, naupangte nih laia nupui pasal neih tum chi a ni lo ang bawkin patling thankin nih hnuah naupang that leh a remlo a, kan hmalam hun atana kan inpuahchahna tur ang ang te pawh zirlai kan nihlai, thalai kan nih lai hian kan tih a ngai a, nakin hun atana kan khek chuan kan tisual ang. Kawng thenkhatah chuan kan hun neihte leh kan sum leh paite chuan min tlinpui mahse, kan taksa ber chu chutiang tura duan anih tawhloh avangin a insiamrem thei tawh dawnlo a ni. 

Kan taksa leh kan thlarau pawh hi kal kawp dun tlat, mihring kan nih ve tawk tawk chhung chu thenhran theihloh anih avang hian taksa nunna kan ngaihtuah hun a awm ang a, thlarau lam nunna kan ngaihtuah hun a awm bawk tur a ni. Engemawti hunlai chuan thlarau lama harhna kan chan hun a awm ang a, chumi lama kan tlan vak tum pawh a awm ang. Mahse, chu chu kan awm rengna tur leh kan chenchilh bur tur a ni lo a, kan taksa mamawh ngaihtuaha kan hun kan hman tum pawh a awm bawk ang. Kan tunlai khawvelah hei hi thenhran tum talhna a awm fo thin a, zirlai kan nih lai chuan zir mawp mawp mai tur a ni ti tawk kan awm a, thlarau lam nun ngaihthah ta mai kan awm thin. Mahse, kan thlarau lam nun pawh kan chawmlena, a kalna tur kawnga kan enkawl hun tak chu kan thatlai hun hi a ni ve tlat mai a, thatlai hun bawhpelh rem rum hnua kal fuh leh chu a harsa tawh thin. 

Vawiina kan hun neih ang hi naktukah kan la nei leh dawn tih tumahin kan hre lawk lo a, Pathian thu chuan 'I vanglai hian i Siamtu hre reng rawh' min lo ti mai a, a tawi na a, a funkim khawp mai. Thatlai hunah hi chuan hmalam hun beiseina thui tak kan nei a, hun tha zawk, hun remchang zawk la her chhuak fo turah kan ngai. Kan nitin nuna kan hmanhlelna tamzawk hi kan hmalam hun atan leh he khawvel atana kan inchhekkhawlna a ni a, kan zirna te pawh hmalam hun eng kan neihve beiseina nen a ni. Hei hi erawh hria ila, chutianga kan beisei chu a hun thlen hma hian a kehdarh vek thei a, kan inchhirna tur a ni thei tih hi. Chuvang chuan tun hun kan neih lai hi kan tana hun tha ber anih hria ila, a tha thei ang ber zelin hmang ang u.

Tu thiamloh nge?

 ‘Eng thil nge thleng ka hrethiam bik lo, hetiang hi a lo ni ta mai a ni’ Tin, keiin an hnênah, 'Tupawh rangkachak nei apiangin rawn thlawn rawh se,' ka ti a; chutichuan min rawn pe a: tin, keiin meiah ka lo paih lût a, tichuan he sebâwng no lem hi a lo chhuak ta mai alâwm maw le," a ti a. Exodus 32:24 

Sekibuhchhuak a ni ngawt alawm le. Mipuite chuan an rangkachak te chu an rawn la khawm a, Arona chuan meiah a lo paih lut a, Sebawngno lem a lo indin ta mai a ni. Anihna takah chuan amaha lo indin chu a ni lo. Chang hmasa lama kan hmuh angin Arona chuan an rangkachak thawhkhawm chu amah ngeiin a chhunsak tih kan hmu. Hetiang hian i ngaihtuah ngai em? 

Phaiah zirna tha zawkah a zir a, hetiang hian a lo chhuak ta mai alawm le: Sum leh pai tam tak sengin chhungten zirna tha zawk zir turin min tir liam a, an beiseina leh an innghahna, an thlamuanpui thin te hian an beisei loh lam zawk te hi kan zirchhuak a, nun hloh ta thak lah bo lo. An thlamuanpui te hi an phurrit kan nih tak hnu hian enge kan sawi? Arona ang bawk hian kan hrethiam bik lo, chhungte pawhin hrethiam bik hek suh! ‘hetiang hian kan lo chhuak ta mai a ni’ kan ti. 

Kohhran leh khawtlangahte pawh theihtawkin a inhmang a, hetiang hian a lo chhuak ta mai alawm le: Kan Zoram bikah chuan Kohhran leh khawtlangah kan thawhhlawk in kan hun tamzawk hi kan hmang ral a, kan inpekna te, kan thahnemngaihna te a lawmawm. Mahse, kan thawh tam tak hian kan beisei ang rah chhuah a hnehin kan beisei loh dan daihin rah a chhuah tlat thin. Chutiang hunah chuan enge kan sawi thin? A hruaitu pawh, a mipui te pawh hian Arona ang bawk hian kan hrethiam bik lo, ‘chutiang chuan thil a lo inher chhuak ta mai a ni’ kan ti. 

Pathian zarah Sawrkar hna tha tak a hmu ve a, mahse, hetiang hi a nihpui ta mai a lawm le: A thawhna offis zirloh nge a thawhpuite zirloh kan sawi phak chu a awm lo. Kan hna hmuh te, kan hna hmuhna hmun te Pathian zara kan hmuh a ni ngei nge ni ngei lo kan sawi phak bawk lo, mahse, malsawmna nia kan hriat hi anchhia a ni ta mai zawk em ni tih tur hi a awm tlat thin. Lawmtakin kan han zawm ta cheng a, ni reiloteah beisei loh zawngin thil a inthlak danglam a, Arona ang mai hian kan hrethiam bik lo, ‘heti hi a nihpui ta a nih hi’ kan ti. 

Nupa inhmangaih tak an ni asin, mahse, hetiang hi an ni ta si a: Nia, hmangaihna nen Pathian hmaah thutiamin bul kan tan a, ni reilote ah kan rinloh lam thleng thleng hian kan inchhungkhur boruak hi a insingsa ta thin a, midangte pawhin a ngaihna an hriat loh a thleng fo ‘kan hrethiam bik lo, amahin a lo indin chawp ve mai a ni’ kan ti

Kan fanu kan fapa te Pathian hre turin kan duh a, kan theihtawp pawh kan chhuah, mahse, heti zawng hian an lo puitling ta si a: Kan fate kan enkawlna kawngah te hian kan theihtawp kan chhuah. Mahse, angaihna hriat hi a har a ni. Kan duhdan leh tha tih zawng anga puitlin tir kan tum a, a siamtu leh neitu Pathian lam pawh ngaichang ta lo hian, a tawpah ‘heti hi an nun kawng chu a ni ta si a’ kan ti. 

Chutiang zel chuan kan ziak seng lo ang. Kohhranah, Political Partyah, khawtlangah, chhungkuaah, mimalah, khawi hmun mah hi a bang lo. Khawvel hun inher zel hian a lo herchhuahpui ni awm tak hian thil a thleng thin. Engvang nge? Bawngno lem chu amahin a indin thei lo. Kan ram, khawtlang, mimal nun, chhungkua kawngdiklo lama kan peng a, buaina a kan inhnuk lut thin hi keimahni, keima thiamloh a ni. Bawngno lem chu amaha indin ni lo in keimahni ngei hian kan din a, kan ker a, kan rim a, kan rim thlu ta a ni zawk lo maw! Kan hma hunah hetiang chhuanlam hi kan la nei fo ang. A damna pawh hmundangah kan zawng a ni maithei. Mahni ah lo chuan kan hmu chuang dawn em ni? A lo indin dan kan ngaihtuah chian a, a damna pawh kan hmuhchhuah theih a va rinawm em

Pathian hriatna

Chung ni hnua Israel chhungte hnena thu ka thlun tur chu hei hi a ni.. An chhungrilah ka thupek ka dah ang a, an thinlungah ka ziak bawk ang a, kei hi an Pathian ka ni ang a, anni chu ka mite an ni ang. Tumahin ‘Lalpa hre rawh’ tiin mahni thenawm leh mahni unau an zirtir dawn tawh lo a, a te ber atanga a lian ber thlengin an zain mi hre theuh dawn si a, an bawhchhiatna ka ngaidam ang a, an sualna pawh ka hre reng dawn tawh si lo’ Isaia 31:33 

Khawvela thil hlu ber chu Pathian hriat hi a ni. Kawng leh lamah chuan keinin kan hriat ai hian Pathianina min hriat hi a pawimawh te pawh kan ti tho bawk. Mahse, Pathian hi chuan tupawh mai hi min hre vek a, min hria a ni mai lo a, kan samzai chen hian a hre vek a, a thu lo chuan chawngzawng pakhat pawh hi boral lo tih hi kan Pathian thu chuan min zirtir a ni. Chutiang taka min hriatchian tawh hnu hian keimahni lamin amah kan hriat ve hi a va tul si em! Kan bul vel han thlir ila, Pathian hrelo a nun hmang mek, mahni ngaihdan leh hriatthiam dan dana Pathian zawng, a diklo pawh a diklo tih hrelo a Pathian biaka be ta te kan kat nuk mai.

Mihring hian a phak ang tawkin, a finna leh hriatna hmang hian a siamtu leh dintu hi a zawng thin a, hei hi kan nihphung ve hrim hrim a ni. Kan fin avanga Pathian zawng kan ni biklo a, mi mawl ber te pawh hian an phak tawkin Pathian an lo zawng zawk thin a ni. Chutianga kan zawnna lamah chuan kan finna leh hriatnain min hruaina lam lam kan lo zui a, siam chawp, din chawp, thingbul lungbul, Ni leh Arsi, chi hrang hrang kan lo Pathian chei ta mai thin. Siamtu (mihring) hian a thilsiam (lei leh hlum emaw thil dang emaw hmanga siam) hi Pathian a cheibawl leh biak a remlo hrim hrim. Mahni kutchhuak leh mahni siamchawp na na na chu min siamtu emaw anih theihna kawng a awmlo. Khawvela thil awm zawng zawng thingbul, lungpui, ni leh thla hi Pathiana cheibawl theih turin engmah nihphung an neilo. Eng anga lungpui lian leh maksak pawh nise, mahni insaseng theilo, awm ngaia awm reng, a hman hmanin an chhut khem, an rah balh hi min chhanchhuaktu tura beisei theih a ni dawn em ni? 

Ni leh thla te hi van thengreng hla takah an awm a, nitin tin a a ngai te bawka kan hmuh, danglam ngailo hi min tanpui tura an rawn chetchhuah a rinawm loh. Hengte avang hian Pathian hriatna lama kan harh chhuah hi a tul a, mihringin Pathian dik tak a hriat a, a tlukluh a, innghahnana a hman a, chhandamtu atana a pawm hi tih makmawh a ni. Chuti anih loh chuan mihring chu hnahthel thli chhem len ang mai a ni ang a, thliin a duhna lam lamah a chhem leng ang a, engmahloin a thamral leh mai dawn a ni. Chu chu Pathian hian min hriatsak a, Chumi atana kawng rintlak ber mai chu kan hnena a rawn chen hian a ni dawn lawm ni? Ralkhat thu thang emaw khawilo chanchin emaw chu kan hriatnaah a tawp fo a, keimahni nen inkungkaihna tak tak a awm thei thinlo. Mahse, chutiang chu niloin, Pathian ngei chu kan zingah lo chengin kan hnenah a rawn inpuang chhuak ta. Mihring a lo piangin mihring zingah a lo cheng ta a, khual thuthang ang mai a ni ta lo a, a hring ahrana hmu ve ta lo tan pawh kan thinlungah min rawn luhchilh ta rap rap mai a, rinthu mai a ni ta lo 

Hei hi Lal Isua Krista he khawvela alo pianna thuchah dik tak chu a ni. Nang leh kei hian Pathian kan hriat a, Pathian nen inlaichinna kan lo neih leh a, kan sualna te ngaihdama a awm leh Pathian fa a vuah kan nih lehna hi. Hemi tello hi chuan eng ang pawhin khawvel ropuina te hmang hian Krismas hi hmang thin mah ila, eng kan anpui ngailo ang.

Kawng zawh tur thlan fuh

In hmaah nunna leh thihna, malsawmna leh anchhia ka dah tih tunah hian in chungchang thu a hretu atan lei leh van ka ko a ni. Chutichuan nunna chu thlang rawh u, in nun theih nan, nangni leh inthlahte nen – Deuteronomy 30:19

Lalpa tihna chuan nunna a thlen a, a nei apiang chu lungawi takin an awm ang a, thil tha lo tlakbuakin an awm lo vang - Thufingte 19:23 

Mihring piang ve ta na chuan duh emaw duhlo emaw duhthlangin kan nun hi kan hmang a, a chang chuan kan duhna ngei kan umzui laiin kan duh hauhlohna hmunah pawh hian kan petek luh chang a awm a, kan beisei ngai hauhloh hmunah hian kan nun hi a lo tang ve leh reng thin tlat mai. Pathianin duhthlanna min pe a, chu chu zalen taka hmang thei kan ni chung hian engvanga chutianga mahni duhlohna hmun ngeia lo tang leh tlat thin nge kan nih ang le? Kan duhlohna hmuna kal tur pawh chuan kan duhthlanna bawk chu a ngai a ni lawm ni? 

Zing ni a lo chhuak a, dam taka kan tho chhuak leh tlai nitlak thlenga kan buai nilen ang ngawt ai hian mihring nun hi a chingchivet a, kan han ngaihtuah ang mai hian thil a thleng lo fo a, a chhe lam leh a tha lamah kan hun hian kan rinloh tak tak a tawng fo mai. A diktak chuan khawvel sualna chi hrang hrang te hi kan hmu thiam ve vek a, chutiang anga nun chu kan beisei ngailo a ni thei a, mahse, hun lokal zelah kan hriatloh karin chutiang chu kan lo ni ve reng thin. Huaisen taka a dik leh tha ni a kan hriat kawng thlang ngamloin kan awm thin. 

Thenkhat phei chu midangte ngaihdan turah pawh a dik zawk a ni maithei. Mahse, chu chuan kan kawng thlan chu a tihdik phah lo. Pathian mithmuhah chuan thil awmdan avanga adiklo dik leh ta si a awm a rinawm loh a, a dik chu dikloh leh thu a awm hek lo. Eng hun leh hmunah pawh nunna kawng chu nunna kawng a ni ang a, thihna kawng chu thihna kawng a ni reng ang. 

A chunga thu kan han dahchhuah pawh khi kan chhiar rualin kan duhthusam leh kan duhthlan kawng a ni tih chu kan pawm. Mahse, kan nitin nuna han thlan chat chat fo chu chhiar liam ang ngawt a ni lo. Kan duhthlanna hian nghawng a nei zel a, chu chu kan duhthlanna min tibuaitu lian ber pakhat a ni. Kan hmaah hian duhthlan tur kawng hi pahnih mai lo pawh a inchhawp chang atam a, chu chuan eng hmun nge min thlen ang tih te, eng ang takin nge kan nun hi min nghawng ang tih te kan ngaihtuah thin. 

Mahni mai kan inngaihtuah piahlamah a huam zau zawkin chhungkua leh khawtlang thlengin kan ngaihtuah chang pawh a awm. Chumai piahlamah hun kal tawh leh hun lo la kal tur thleng kan ngaihtuah a tul thin. Chung zawng zawng karah chuan Pathian hi a fawng vuantu anih kan hriat reng a va tul em! Mihringte chuan mihring ngaihtuahna hmangin kan ngaihtuah a, kan hriatthiam phak tawkin a nghawng tur te kan buk kual a, Pathian hi a bul leh a tawp anih kan lo ngaihtuah thleng phak thin lo. Kan zirna kawngah te, kan hnathawhna kawngah te, kan mimal leh khawtlang nunah te kan duhthlanna avanga a nghawng tur te kan ngaihtuah lai hian Pathian chuan a hriatin a hre vek a, a hmu lawk vek. Chu chu kan innghahna ni zawk se, kan nun hi a hahdam zawk. „Chutichuan ni ta se‟ ti a buai buai ai chuan i hma zawna duhthlan tur awm chu hahdam leh thlamuang takin thlang mai la, tun dinhmunah Pathian kawng ruatsak che i hmu thiamlo anih pawhin nakin hunah chuan Pathian remruat thiamzia i la hmu ngei ang.

Fimkhurna tur kan nei e

“Thu chu hril rawh, a hun ah te, a hun lovah te pawh beizêl rawh, dawhthei taka zirtir chungin an thiam loh hriattir la, zilh la fuih rawh. Zirtirna dik an ngaih peih loh hun ala thleng dâwn si a, an beng te a zat avangin an mahni duh zâwng angin zirtirtute an hnenah an khawm zawk anga an beng te chu thu tak lamah an chhu ngawng ang a, thawnthu lam pan in an pêng tawh ang. Nang erawh chu engkimah fimkhur la hreawm tuar la, chanchinṭha hriltu lam hna thawk la i rawngbawlna kha hlen rawh” (II Timothea 4:2-5) 

Kan tunlai khawvêl zet chu chanchin maksak tak takin min luahkhat hneh teh e. A ṭha zawng emaw a chhe zawng emaw nitin mai hian thu mak tak tak, awih tur nge awihloh tur pawh hriatthiam theihloh hian min luahkhat a, Pathian thu lamah leh Pathian hriatna kawngah pawh hian mak tak tak hriat tur a awm ta mai. Khawvel inbiakpawh tawnna a ṭha tawh a, khawvel hmun hrang hranga thil thleng te hmun kilkhawr ber aṭang pawhin kan lo hre ve zung zung tawh a, a hre hmasa te lahin a dik leh dikloh lam kan ngaihtuah lo a, a hreber nih tum ang hrimin puanzar kan lo châk ve bawk nen, hetiang tehnuaih zingah hian kan fimkhur a va ngai em! 

Thu puarpawleng mai mai kan inhrilh darh hi chu ngaihnathiam theih chin a awm. Khawvel thil thleng rintlak deuh kan han inhrilh ṭhin pawh hi ngaihnathiam theih chu a ni. Kan rinna leh kan Pathian hriatna kawnga ngaihtuahna min neih thui tir thei ang chi hi chu kan fimkhur a pawimawh khawp mai. Entirnanah han sawi ta ila, hmanni maiah khawvel letliama Setana biakin hawn a ni tih te hi mi tamzawk tan chuan hriat a ṭul kher lo a, chutiang puangdarhtu nih lo châk pawh a ṭangkai lua lo. Rinna nghet deuh tân chuan chanchinthar pakhat ve mai anih lai khan rinna nghet lêmlo tân chuan Pathian hnen atanga bona remchang leh ṭanchhan a tling daih thei. 

Kan Pathian pawh hian kan khawvel hun inher chho zela hriatna pun tur te hi min lo hriatpui ngei a ni ang. Kan thil hmuh leh hriatah te hian fimkhur turin min lo zirtir daih tawh a, Ama thu aia thuthar leh thawnthu lama kan pên nasat tur pawh min lo hrilh daih tawh. Kan nitin hun hman hi han chhut ila, Pathian hriatna lamah leh a thu belhchian lamah hian kan ngaihtuahna kan sêng hman tawh meuh lo. Kan kheuh neuh neuh a, thu danglam, chanchin maksak, thuthar leh hriat ngailoh hi kan hai chhuak chak reng tawh zawk a, helam kawngah hian kan pêngbo mêk a ni tih pawh kan inhre lo hial zawk tawh. 

Zing kan thawh ruala zân lama kan hmaih thu fahrah tê tê kan hai chhuak hian kan nunah hlawkpuiin kan hria em? Kan thil hriat châk dan êm êm leh kan hriat duhzawng te hi kan uluk a ṭul. Kan nun hi kan thil hmuh leh hriat hian nasa takin min khalh a, kan hriat loh chhung hian min lo thuhneh hman daih ṭhin. Mifing nitur chuan naupan tet aṭanga inzir fin a ngai a, khawpui atanga seilian leh thingtlang kilkhawr atanga seilian chu kan danglam thin ang hian kan nun min hual veltu azir zel hian kan nun a danglam thin. Kan hmalam hun atana kan intuaihriam theih hun, hunṭha kan neih chhung hian kan kalna awm kawng hi mahni ngeiin zirchiang ila, a chhia leh a ṭha thliar thei kan nih lai hian kan duhthlanna hmang fimkhur ila, min hualveltu thil hrang hrang zingah hian kan mamawh leh kan tana ṭha tur hi i thliar thiam ang u. Thil lawilo leh min tihnawk theitu te hi chu hnawl ngam turin ṭhalai te kan inchah leh a ni e.

Lalna leh thuneihna

Aw, Zion fanu, nasa takin hlim la, Aw Jerusalem fanu, âu chhuak rawh. Ngâi rawh, I lal i hnenah a lokal e. Mi fel a ni a, hnehtu a ni. Inngaitlawm takin sabengtung chungah a chuang a, Sabengtung no chung ngeiah’ (Zakaria 9:9)

‘Tichuan, Isua chu an hnenah a lokal a, anniho chu a bia a,’Lei leh vâna thuneihna zawng zawng ka hnenah pek a ni tawh..’ a ti a… (Mathaia 28:18) 

Kan thinlung lam chu kan inhriatsak lo a, mahse, vawiin hunah kan âwka leh theihna hmanga Pathian chu Lal anih zia kan han puangchhuak hrim hrim pawh a ropui e. Keini mai lo, khawvel hmun hrang hrangah keini ang bawka Lal Isua lalna auchhuahpuitu kan tam khawp ang. Duhthusam te phei chu thleng thei se, he a lalna leh thuneihna te hian kan chhunglam nun hi min khawihphak se, kan nitin nun min khawihphak se, kan hnathawh leh kan zirna te hi min nghawng pha se a va hlu lehzual dawn em! 

Pathianin mihring a din tirh khan Eden huanah rorêl turin a dah a, lalna leh thuneihna a khumtir a, chu an lalna leh thuneihna hmang chuan khawvel leh a chhunga awm zawng zawngte damna tur, inlungruala an khawsak tlanna tur angin ro an rêl tur a ni a, mahse, vanduaithlak takin an lalna chu an hrethiam lo nge, chutiang dinhmun luah tirtu chu an chunga lal anih an hrethiam lo zawk, an lalna te chu hlihthlaksak an ni a, hnawhchhuah an tâwk ta zawk. 

Keini pawh hian keimahni zâwn ṭheuhah lalna leh thuneihna kan nei vek mai a, khawilai hmun emaw office emaw ram emaw a thuneihna chelh kher a ni lo. Pathian hian kan hmazawn te te ah lalna leh thuneihna hian min lo thuam vek mai. Kan zirnaah pawh hian kan zirma chungah hian thuneitu kan ni a, kan duh leh ṭha taka zir thei, duh leh tladah taka zirthei kan ni. Nakin zêla kan zirchhuah hunah pawh kan duh leh mahni inhaivur nan, duhleh midangte tâna rawngbawl nân kan la hmang thei zêl dawn. Chutiang zêlin kan hnathawhnaah pawh a ni ang. Kan hmazawna mawhphurna leh tirtur kan neihte chungah hian a thuneitu, a fawng vuantu kan ni a, engangin nge kan hman thin le? Chutianga kan thuneihvena awm chhun chhun chungah chuan kan lalna leh thuneihna chu kan hmang dik hlawm emaw chu! 

Kan ram hruaitu te chauh kan dem thei bik lo. Kan thiltih engkimah hian mahni inhaivur ringawt emaw, mahni dam khawchhuahna tur ngawt emaw kan ngaihtuah thei lo a, kan zirna te hi midangte tâna malsawmna thleng phak a ni zawk tur a ni. Kan hnathawh te pawh mite tana kan rawngbawlna anih kan hre tur a ni. Tun hun atanga kan zir thiam a, kan hman thiamloh chuan nakin hunah hmanthiam thut a har khawp ang a, tuna kan sêl te ang bawk hi kan ni mai zawk ang tih hi a hlauhawm. Kan Lal Isua chuan a lalna leh thuneihna te chu ama tân a hmang ngai lo a, duh chuan mahni inhaivur nân, khawvel zawng zawng chunga lalber leh thiltitheiber nihnan a hmang thei tehmeuh mai. Mahse, chu chu a lalna in a ken a ni lo tih a hria a, midang te tâna damna, midangte tâna malsawmna tur zawk anih a hrechiang a, nang leh kei pawh hian kan lo dampui ve ta a ni. Hei hi kan entawn tur anih vawiin hian hrethar leh ila, A thuneihna hnuaia awm leh nung kan nih hriain, thil te tham te te mah nise, he dinhmuna min dahtu Pathian lakah hian hnawhchhuah leh makchhiat kan tawh loh nan kan chanvo te i hmang thiam ṭhin ang u.

Rinna leh rinhlehna

 Nimahsela, ringhleh hauh lovin rinnain dil rawh se. ringhleltu chu tuifinriat fawn, thli chhem len leh vawrh vel ang hi a ni si a. Chutiang mi, rilru bulbal neilo, a thiltih zawng zawng nghet lo mi chuan Lalpa hnenah engmah hmuh inring suh se – Jakoba 1:6 

Min thlahtu Abrahama chuan a fapa Isaaka maicham chunga a hlan lai khan thiltih avangin thiam a chang a ni lawm ni? Rinna chuan a thiltih nen a thawk dun a, tin, thiltih avangin a rinna chu a famkim ta tih I hria e. Jakoba 2:21 

Mihringte kan buai fona thin chu hmuh theih leh hmuh theihloh kan thliar hran thiamloh hi a ni. Kan rilru ngaihtuahna induan dan hrim hrimah hian thil reng reng chu hmuh theih leh hmuh tawh hnu, khawih theih emaw, a taka awm emaw anih chuan kan hriatna a nghet nghal mai a, ngaihruatna atang ringawt chuan thutlukna han siam ve bawk thin mah ila, engemaw hlekah a nghing leh zung zung thei a, midangte thusawi emaw, fuihna emaw, ngaihdan emaw mai mai hmang pawhin kan thutlukna lo awm tawh sa chu a nghing leh thin. Entirnan Bawng kan hmu tawh theuh ang a, kan hmuh tawh ngei anih avangin tupawhin Bawng chu chutiang chu a ni tiin kan lo hmuh tawh dana thutlukna chu rawn sawi danglam tum mahse kan dinna ngaiah kan ding nghet ngam thin. Vantirhkoh erawh chu atakah kan la hmu hauh lo mai a, ngaihruatnain a nihdan tur awm ang kan suangtuah a, tuemawin a lem an ziak te, an ngaihdana tha leh nalh tur anga an duan ang te chu kan pawmpui ve ngam a ni chauh a, min hnialkalhtu leh chutiang zawk chu a ni ti a min rawn sawisaktu awm se, kan lo hriatdan chu kan ringhlel leh thin. 

Chutiang tak chuan Pathian pawh hi awm ngei tur chuan kan ring a, mahse, a tak takin kan hmu lo tlat a, kan rinna hi a nghet mawh khawp mai. Retreat leh Camp te kan ti a, chungah chuan a thiam zawkten an han sawi a, a ngaihnawm mai bakah a fiah em em a, kan rinna derthawng tak pawh a nghet ve sawt sawt thin. Mahse, nikhua a lo rei a, kan beisei dan angin Pathianin hna a thawk reng lo a, keimahni ngei pawh kan in sawhnghet tulh tulh peih lo a, midangte atanga ngaihdan sawh nghet ve mai kan nih avangin kan lo nghing leh thin. 

Kawng kan hriat thanah chuan tuma min kawhhmuh leh kaihhruailoh pawhin kan kal zar zar thei a, kan la kal ngailohnaah erawh chuan kan phang ru tlat thin. Pathian kan hriatna leh rinna kawngah hian kan nitin nun hi kawng thar zel a ni a, hmana kan lo va dai tawh, kan lo va belhchian tawh tih a awm thei lo. Midangte lo dai tawh leh lo hriat tawhte chu engemaw chenah min puitu a ni thei a, mahse, rinpuia neih theih a ni lo. Mahni ngeiin kan dai a, kan hriat ve zel zawk tur chi a ni. 

Chutiang anih chu kan Pathian hian min hriatsak avang hian ringhlel lo turin min chah. Aizawl kal tura chhuak chu la kal ngailo mahse motor khalhtu in Aizawl a thlen pui dawn tih a rinna avangin thlamuang takin Sumo ah a thu mai a, amahah thil a fel a ni. A rual veka kal ve hnamdang daih mikhual ringhlel chunga chuang ve awm ta se, amahah a felloh avangin motor pakhata chuang mahnise, a thlaphang ru tlat thei. Chu chu keimahni theuh pawh hian kan rinna teh nan hian hmang thin ila, kan rinna hi keimahni lama kan inchinfelna awlsam ber anih hriain rinna nghet lehzual kan neih theih nan i tang sauh sauh ang u. kan chian ngam poh leh, kan rin ngam poh leh pawnlam thil hian min sawi nghinglo ang.