Khawhar in kan kal haw lam a ni
a, a hma atanga lo inthurual ta na chu remchang a awm mai, ka thiannu chuan min
biak a, ‘Aw’a ti a, kan inkar hmangaihna bul tanna chu a ni ta.
Mihringa hmangaihna lo piang
atanga piang chhuakin, hmangaih taka chawilen leh enkawl ka ni a, ka nun liamta
ka chhuikir theih chin atang pawhin kawng hrang hranga hmangaihna ka dawn zawng
zawng hi sawi sen a ni lo. Chung piahlamah ka dawn hmangaihna te hi ka phu
vanga dawn an ni lo asin. Chutiang khawvela seilian ta chu hmangaihna bual at a
ka awm hi inthiamlo tur niin ka inhre lo a, ka dawn thin hmangaihna hlu tak
atanga ka zir chhuah hmangaihna chu lemchannna hmanraw rapthlak tak a ni thei
tih ka ngaihtuah ngailo pawh inthiamlo tur niin ka inhre lo.
Khuanu zahngaihna hnuaia
seilianin, an sawi nulat te pawh ka lo hre chho tan a, phak tawk incheina nen
hi chuan darthlalang hmaah pawh ka lawm ru ve hle thin. Ka khawvel hun tawn
chhoh chuan ka hringnun hun hlimawm lai ber hmachhawn turin min buatsaih mek a,
chumi ina a ken tel pawimawh tak hmangaihna luipui dai tur pawhin ka nun a
inpuahchah mek a ni. Mahse, a hunlai khan chutiang tak chu a ni tih zawng ka
hre bik lo, tun tlai khaw hnua ka han chhui let hian ka hrethiam ta deuh chauh
zawk a ni.
Nia, Siamtu siam dan phungah‘Mipa
ah leh hmeichhia ah a siam a, inhmangaih tawn a, inkawprem turin’ chu chu
Siamtu remruat, sual kai lo a ni lo vem ni? Zirchiang a duh thlang tur chu ka
ni nameuh mai. Mahse, famkimlo hringfate zingah famkimlo chunga hmangaihna
dawng thin hian eng thlitfimna nge ka hman chuan ang? Ka dawn thin hmangaihna
chu ka phu vanga ka dawn ni ta bik lo chuan; keipawhin ka hmangaihna chu ka
duhzawng tlangval hnenah ka hlan a, chu ka hmangaihna chhan a a awm ni a ka
hriat tluka hlimna kha nei leh thei hian ka inring lo.
Chutiang chuan kan inkar
hmangaihna chu lo tiakin, a thang lian chho ta a ni. Kan inkarah ka han ti tak
na in, ka ngaihdana kan inkarah a ni a, tun hnu a ka chhui kir leh hian keimah
chauha hmangaihna bul tan ni zawkin ka inhria a, hetia sawithei chu ka ni lo.
Mahse, a hunlai khan chu chu ka hriatthiam dan a ni a, ami hmangaihna chu
ringhlel lam zawngin ka ngaihtuah ngai lo hrim hrim.
Khawvel hun inher zelah phak
tawkin hmangaihna khawvel chu kan han hmang chho ve a, thawnthubu a kan chhiar
lungkuai leh ngaihnawm ang hi a lo ni ngawt lo tih te chu atak a zir chho in, a
changin kan hlimpui a, a changin kan nawrhpui a, intih lungawi loh viau tum te
kan nei a, engtin emaw kan in thawidam leh a, a changin thiante ti ti titamtu
kan ni a, a changin an hlimpui ber te kan ni thung.
Thiante nen lenvah nikhua kan nei
thin a, hlimawm ka ti thin. Chung nikhua chuan ta neih deuh ka tum thin a, a
chang hi chuan ka hnawk tep thin ta awm e. Chutianga an han chhuahvah takah
chuan zu in ve zeuh chang te pawh an nei thin a, a bikin Pathianni tlai len hi
chu zu dawrah an tawp tlangpui, chung tum chuan inthlahrung deuh hian ‘min
lo nghak lawk rawh’a ti thin ang.
Vawihnih khat ka nghak tih loh
chu ka hawsan mai thin. An hunlai ngaihtuahin thiltih awmlo lutuk a ni lo a, ka
khap ve tho nachungin ka khap na lutuk ngai lo. Tin, tlema an han in hi chuan
phur tak hian an lo leng ang a, zan khaw tairek thleng hian kan hlim pui thin
asin!
Hmeichhe dang a ngaihven awm hi
ka hre lo a, chutih avang chuan min duh ta ber erawh chu a ni bawk si lo. Ami
ngaihdan hi hriatthiam har ka ti thin a, ka zawt ve thin. Mahse, ka zawhna ang
tawk a chhang a, han chhuizui tur a hnutchhiah ngai lo. Hmangaihna tih vel hian
a lung a len em em lo anih loh pawhin hmeichhia hrim hrim hi a rilruah an tla
na lo ni hian ka hre ber.
A chang hi chuan ka duh aia a
lerh tum a awm a, mahse, mipa zawk a ni a, hmeichhe dang a lo chhaihfiam chu
chuti taka hawthei niin ka inhre si lo, khawilo chhuahdun nikhua ah a nghaktu
ah ka tang fo a, engemaw avanga in tih lunghnur tumin a tlawm zawkah ka tang
bawk a, ‘mipa zawk a ni a, a tlawm hreh
thin te pawh a ni mahna’ ka ti thin.
Mahni phak tawkah duhthu ka sam
thin a, Ani min duhna chuan ka duhthusam a pha lo hle hian ka hre thin. Kan
awmdan thenkhatah hmeichhia zawk mah ni ila, chhuahchhal ve deuh zauh chang te
hi ka nei thin a, mahse, engah angai lem hlei lo a, a ruk tak chuan ami
hmangaihna chu khingbai deuh ni hian ka hre thin a, chung han fiah chhuak tur
erawh chuan ka finna hian a pha bawk si lo a, ‘ka duh fir mah mah a ni ang e’ ti a inhnem lungawi chang pawh ka
ngah thin.
Chutianga inzui ta fo chuan chhun
leh zan duhthlan theih loh chang a nei fo a, a hmun hma pawh duh thlan reng
theih a ni lo. Engemaw chang chuan thiante nena intihhlimnaah a ni ang a,
engemaw chang chuan khawilo kawngkam hmun reh takah te pawh a ni ang. A chang
chuan pawl hnatlanna hmunah te a ni a, a chang chuan kan pahnih chauh a ram
hnathawhna hmunah te a ni bawk. Chung karah chuan ka zahawmna ka vawnhim reng
theih loh chang a awm a, ka vawnhim duh kher loh chang a awm bawk thin.
Hriat loh karin hun pawh a liam
chak a ni ang. Kum a hlui a, a lo thar leh a, kum chhiarah kum thum zet kan lo
chhiar zo ve ta reng mai. Hunin min kal thui pui ang zelin kan inkar nun pawh a
kal thui zel a, Mipa in nula an ngaizawng a, an rilru leh ngaihtuahna a an
umzui ngut ngut hi a tak anih chuan hmeichhia pawh kan lo ni ve tho a nih tak
hi. Mite chuan ngaihzawng an nei thin a, kei erawh chuan ka atchilh a ni.
An sawi thin,‘nikhua lo rei
zelah taksa leh rilru pawh inthlak danglamin, duhzawng te pawh hi a inthlak
ngai’ tiin, mahse, ani ka duhna chu inthlak a hnehin a zual zel a, ka
hmangaihna chuan ka duh bak thlengin min hruai ta a, dai loh tur thlengin kan
dai ta a ni.
Heng hnu hian remchang a awm
chuan ka taksa chu a ta a ni ta a, mak taka hnehin ka awm a, keima taksa
chungah ngei pawh thu ka nei thei ta lo fo mai. Ka awmdan ngei ngei chu
hriatthiam loh chang ka ngah a, ka duh loh kawng ngei mahni duhthlanna si a ka
zawh thin te chu a hnu lawka ka nun tihreawmtu a ni fo a, tanpuitu ngai em em
mahse tanpuitu au ngam bawk si lo ang hian ka nun chu a hrilhfiah berin ka
hria. Engnge maw chang hi chuan innei mai tur angah te pawh ka in mitthla thin
a, mahse, ani erawh chuan chutiang lam min hmanhmawh pui si lo. Kan chungchanga
thenrual ti ti hriat hreawm ka hre fo a, chungte pawh chuan ka nun dinthat leh
duhin min fuih thin. Mahse, ka tum zat zet ka tlukpui lawi si a, chhungte leh
lenrual tha te chu sawiloh, keimah leh keimah ka inzilhna te lam chuan
tuihawkah a luang ral hnem ta hle mai.A dika dik chuan a laka ka hmangaihna chu
hnukkir a, min hmangaihtu dang beisei pawh ni ila, ka thiamawm alawm, mahse,
chutiang ngaihtuahna ringawt pawh chuan ka nun chu min tihrehawm lawi si.
Chutianga kumhnih zet kan inzui
leh hnu chuan ka chunga khuanu remruat chu ka tawng baw ta a, fa ka pai ta tlat
mai. Beiseina thar ka nei a, ka fa lo piang tur chuan min suihzawm ngei ka
beisei a, mahse, beiseina lothlawn a ni. Chutah zet chuan ka nun hlimna leh
lawmna vul chho chuan a kir zawngin min kalpui ta. Keimaha a duh chu a hmu kim
a, ka lakah a hla tan ta. Ka ngaihtuah chian poh leh mahni inthiamlohna leh
insitna in ka khat a, siamthat theih rual lah a ni si lo. Chutiang em em thleng
turah ka in ring ngai lo a, mahse, a thleng tlat si, ka duh emaw duhlo emaw
mualpho chu a thuaha phurh a ngai ta a, hreawm ti chungin ka hma hun tur ka
suangtuah thin.
Keizawng hmangaihna in a din
chhungkua atanga piang ka ni ka tih tawh kha. Mahse, ka fa lo piang tur erawh
chu dinhmun hlu tak chu ka chhawm tir zo dawn ta lo. A khawvel hun tur ka han
ngaihtuah sak hian mahni mai ni tawh lo a, mahni rila rah ngei phurrit siam
saktu ka ni tel ta chu rilru a hrehawm tak meuh meuh. Ka lo hlimpui thin
hmangaihna chu ka tahpui ta fo a, darthlalang hmaa ka lo lungawi pui thin ka
taksa chu nung tlak lo ah ka chhuah a, thih daih mai te ka duh thin. Mahse,
thih em zawng ka hlau viau lawi si.
Heng hnu hian kan inkar chuan
zuih lam a pan a, a tum reng nge hmundangah hnathawkin min awmsan a,
theihnghilh thei lo mah i la, hriatreng chu ka tum ta lo. Ka nun chu dinthar
leh duhna nghet tak nen ka thuthluk a, hetih hun lai hian ka nau pai vang nge
chu ka hre lo, khawsik ser ser te, awm nawm loh leh insawiselna tur neuh neuh
hi ka nei reng mai a, a khat tawkin ka in entir a, damdawi eng eng emaw min lo
chawh thin a, thatpui teh ual chuan inhre lo mah ila, min chhawk ve viau thin.
Kum tawp lam kan lo hnaih leh
tawh a, zan boruak pawh a thiang nuam leh tawh hle mai. Ralkhat hriat phak tawk
ah fak hla sak ri a ri riai riai a,
‘awmlai vei leh lusun fate
chantawk hi dawn ve teh,
Hnutiang mual liam hnu ngaiin an
tap e’ tiin.
Damdawiin khumah ka mu a, hun
liamta leh ka tun dinhmun te nen chu hla chu ka ngaihtuah chhunzawm a, kan
hunpui neih ang chhun chhun hlim taka kan lo hman liam tawh dan te, hmangaihna
in ka mit a lo tihdel dan te, ka chan tur dawn lo a min liamsan tak dan te chu
thawnthu ngaihnawm an chang zo ta si a, kum dangah chuan hmangaihna ni a ka hriat
nen khan ka lo hmang thin a, tunah erawh chu hmangaihna chuan min hnuchhawn san
ta si. Lungleng taka ka lo ngaihthlak liam ve tawh thin kha tunah zawng nunhlui
min hriatchhuahtirtu a nihna ringawt pawh tawrh hrehawm a ni ta.
Chu natna khum atang chuan damin
ka tho chhuak ta lo. Ka fa pawh damin ka hring lo a, keipawh mumalin ka harhchhuak
zo ta bik lo. Mumang nen ruaia hun engemaw chen ka hman hnuah ka nunna chuan he
taksa lainatawm tak hi a kalsan ta si a, Ka pian hma atanga ka hun tawp thlenga
hmangaiha min enkawltu te ka hnutchhiah theih chhun chu ‘AIDS vei taksa leh chumi avanga fa lu hloh’ a ni ta.
Hetiang nun hrehawm tak paltlang
hi ‘Siamtu min siam chhan a ni dawn em ni’ tih te ka ngaihtuah a, ka lo
atchilh hmangaihna chu atchilh atthlak a va ni em, ka umphak ngai loh tur um
khan ka nun ka lo thap a, mihring lam thlirna atang chuan natna tihbaiawm tak
AIDS avanga boral dun kan ni thei e. mahse, kei ka tan chuan ka lo atchilh thin
hmangaihna avang zawka AIDS chu hlawh chhuak ka ni. Keia thu nise, thihchhan
ziahna ah te chuan ‘Hmangaihna’ tih hi ziah ka duh asin.
Hmanah Khawhar in atanga ka
hmangaihna chu chhem nungin tunah chu hmangaihna tawpna atan Khawhar in bawk ka
hnutchhiah ta. Hmanah chuan hmangaihna rochung haw ni a inhria in hlimna
luangliam nen zan ka mu a, tunah chuan mihring te tana rochun theih hnuhnung ber
thing ‘KUANG’ chhungah inchhirna tawp
lo a inchhirin zalh ka ni ta thung. Khing hun liamta zawng zawng khi ka taksa
chhin hnan tu kilhbehna chhut rik kauh kauh lai chuan ka ngaihtuah kir leh a,
chu kilhna chuan ka taksa chauh a kilh hnan a ni lo, ka thlarau nen chatuan
atan min kilh hnan ta a ni.

Hyderabad