Taksa leh thlarau inzawmna

 Tin, taksa tihluma thlarau tihlum thei lotute chu hlau suh ula, Gehena-a thlarau leh taksa tiboral theitu erawh chu hlau zawk ang che u – (Mathaia 10:28) 

Ama thlarau chu ahnena a lak kir a, ama thaw chu a hnena a lak khawm leh chuan mi nung zawng zawng an boral rual ang a, mihring chu vaivutah a chang leh mai ang – (Joba 34:14) 

Vaivut chu a awm angina leiah a chang leh a, Thlarau chu a petu Pathian hnenah a kir leh a ni – (Thuhriltu 12:7) 

‘Pathianin lei a vaivutin mihring a siam a, a hnarah nunna thaw a thaw lut a, vaivut hlawm chu mihring a lo ni ta’ tih Bible in min hrilh a, Pathian nunna thaw tello chuan lungtum pawh kan tluk lo a, chirdiak khawro mai kan ni tih hi a chiang khawp mai. Bible ah hian lo inziak lo pawh nise, kan thih hnu hian a chiang tho tho. Tumah thih hnua hlu ta em em kan awm lo a, a rang thei ang berin kan inphum bo zung zung zawk hian vaivut mai kan nihzia leh nunna tello chuan hnawmhne mai kan nihzia a tichiang khawp mai. 

Khawvel sakhaw rin dan hrang hrangah hian thu inmil pakhat awm chu he kan taksa luahtu nunna hian min chhuahsan hnuah kan taksa chu thi mahse kan nunna hi a thi ve dawn lo a, he taksa atang hian a chhuak mai chauh a ni tih hi a ni. Chu chu thlarau tih ang in kan sawi. Thenkhat chuan taksa dang va luah leh tur angin an sawi a, thenkhat chuan chatuan hmun pan tur angin kan sawi bawk. He kan taksa a thih ruala kan nunna la thi ve theilo tur hi kan vanneihna a chhiar chi nge kan vanduainaa chhiar chi ni ang tih pawh hriatthiam a har. Thenkhat tan chuan vanneihna, thenkhat tan vanduaina pawh a ni ta ve ang. 

Khawvel thiamna pawh hian hetianga taksa leh thlarau kal kawp dan hi zir chhuah tumin theihtawp an chhuah a, mahse, chuti tak chuan an hlawhtlinglo a ni ang. Thlarau khawvel hi he kan dam chhunga va tlawhpawh theih leh va zirchian theih a ni lo tlat a, khawvel thiamna hi lo sang zel pawh nise, hei hi chu an la zirchhuak chuang lo ang. Kan hriatthiam theih chhun chu kan rindan atanga kan sawihi a ni reng ang. Mitthi tholeh te pawh an awm tho na a, a tak rama rawn thawhleh pui theih an nei chuang lo a, an sawi ang ang khan kan pawmsak vel mai mai a ni chauh zawk. 

Kan ngaihtuah ngai emaw he Nunna hi kan taksaa a la awm lai hi chuan kan duh ang angin kan hmang ve khanglang a, a then chuan mahni tan kan hmang a, thenkhat chuan midangte tan an hlan a, thenkhatin an thlarau khawvel nawmsakna tur ngaihtuah chungin an hmang a, thenkhat chuan he khawvel bak hi hmachhawn tur neilo ang in an hmang bawk a, kan hman dan theuh chu a inanglo khawp mai. Kan taksa hmang hian kan thuhnuaiah kan dah a, a nunna taka hi chu a hranpaa kan va thuhnuai theih nilo mahse, a chenna taksa hmang hian kan nawm kan makin kan thing kual vel chu a nih hi! 

Thlarau lam khawvel hi chu i dai ngam chuan dai rawh tih ang a ni a, risk zawng zawngah chuan a risk a sang ber awm e. Kan la thi vek dawn a, tumah thihna pumpelh thei kan awm lo a, chutih hunah chuan he nunna thi ve theilo hi engtinnge a awm tak ang? Bible a kan hmuh ang hian thlarau chu a lo chhuahna hmun Pathian hnenah a kir leh dawn anih chuan a petu hian engtinnge a lo tih tak ang le?

Khawvel theihna aia chungnung Rinna

 Kan Bible hian khawvel nena in tluk zirtir a nei a, Entirnan ‘Kan damlai ni te hi hlobet ang mai a ni, a reilo’ tih ang chi te, Pathian hre tu kan ni emaw ni lo emaw kan damchhung ni te chu heti mai hi a ni tho tho, ‘Hnathawk duhlo chuan ei pawh ei suh se’ tih ang chi te pawh Pathian mi kan ni emaw Pathian hrelo, milem bia kan ni emaw Atheist kan ni emaw kan thawh chuan kan hmu, kan thawhloh na na na chuan thawhloh hlawh lak tur a awmlo ang, lehkha pawh miin a zir vak chuan a thiam nge nge, Pathian e thian lo e tihlam a ni lo, Vai milem bia hlei hlei an thiam thei, an zir nasa alawm. Thing chu a kung a that chuan a rah a tha tih te pawh kawng dik leh fel chu a rah a lawh tlak nge nge a, kawng diklo leh felhlel chu khua reiah a nget nge nge. Hengah hi chuan kan Bible zirtirna hi khawvel zirtirna nen a intluk tlang reng, level khat a ni. Chu chu luhchilh leh zirchiam a ngailo. Chutiang piahlam, khawvel zirtirna, khawvel kalphung dah Nil a awm bawk a, emaw khawvel kalphung pela kal theihna kan nei a, step khatin khawvel kal dan chungah kan leng thei si.

Chutak mai chu Pathian ringtute kan vanneihna, kan hamthatna, kan chanvo sanna bik, mi bik kan nihna a ni a, Pu Tluangtea tawngkam takin Thudik leh thutak a awm a tih ang deuhin thawklo chuan ei pawh ei suh se a tih hi thudik huang ami a ni a, Hnial vak a ngailo, hnial hrat tan chuan thawklo pawha ei tur nei an awm alawm, an nu leh pa pi leh pu atanga chhawm eisenloh nei chu an awm nameuh mai, mahse an generation lokal leh zelah thawklo a a daih lo hun chu a awm ve em em ang.

Le, hnial hriat thu chu dahtha ila, thudik leh thutak chu ti zawng hian sawichian tum teh ang. Khawvel chuan ‘look before you jump’, ‘I zuan hmain I tlakna tur en hmasa rawh’ a ti. Chu chu thudik a ni a, thutak, Pathian thu erawh chu ‘Rinna nen zuang tawp rawh, I rin chuan Pathian ropuizia I hmu ang ka ti lo che em ni’ tih hi a ni, Khawvel zirtirnaah chuan ‘God helps those who help themselves’ mahni inpui te chu Pathian pawhin a pui thin a ti a, chu chu thudik a ni. Thutak, Pathian thu erawh chuan ‘God helps those who trust him’, ‘Pathian chuan Amah ringtu te a pui thin’ a ti thung. Mahni leh mahni inpui na na na chuan hlawhtlinna mual mual chu a nei ang chu, Pathian e thian lo e lam a ni lo, ringlote bawk hi helamah chuan kan tluk lo, IAS pawh an ni thei zawk, Pathianin a pui tihna mi, Ni lo, anmahni thawh hah khan a pui mai zawk a ni, an thawhrah malsawmna mai a ni zawk, hman atanga nghathu zuar chuan maw tun thlengin nghathu a la zuar a, mahse in leh lo khawsak kawngah chuan nghathu zuar mah nise kan tluk hauh si lo, keini  ahminga inhmun kephah tiat pawh neilo, anni chuan in leh lo building an nei pha tlat zel. Hman atanga chhawngthawp kawt pawh kha a tu leh zel te pawhin an kawt a, khawvel lamah chuan an hlawtling phian lawi si, chu chu khawvel kal dan a ni. Mahse tun thlenga kan zir leh kan sawi te hi tute nge, IAS leh doctor tling theite chu mi, Ni lo, nghathu zuar te chu mi, Ni lo, chhawngthawp kawt a eizawng te chu mi, ni lo, khawvel kal phung dah nil tu te hi kan chhiar leh zir, kan rin leh kan zui chu a ni si

Bible ah hian an zuan hmaa an tlakna tur en hmasa aiin Rinna nena zuang tawp ho hian Pathian hi an lo chet tir thin tlat. Abrahama hnena Lalpa thu lo thleng chu tho la, I laichin te hnena ata chhuak rawh tih a ni, a tho a, a chhuak tawp. A tlakna tur a en hmasa lo reng reng, Nova hnenah lawng tuk rawh tih a lo thleng a, a tuk ngat ngat mai a, Ruah a la sur ngai lo a, khawilai eng tui nge lo lian ang tih kha ngaihtuah thiam chi pawh a ni lo a, kum za meuh tuk tur phei chuan Rinna chu a nghing ve khawp ang, keini zawng ni ila A ni em em tawh lo kan ti fo ang, A nihna takah chuan a mangchhia mai mai pawh nise kum za zet lawng a tuk tawh si chuan Pathian khan a hmanna chu a ngaihtuah ngei a ngai tawh ang ka ti hial, chutiang khawp chuan a ring tlat alawm, Davida khan Goliatha a hmachhawn dawn khan amah leh amah a inpui hmasa lo, Rinna hmangin ka hneh ang a ti mai zawk a ni. Amah leh amah inpui tur nise hmanrua leh ralthuam Goliatha tuk dawl zo tur a ngaihtuah ang chu, Daniela khan a tlakna tur a hre sa a, mahse Rinna a dah chungnung zawk a, sakeibaknei chungah Rinna a chungnung ta, a thianten meipui an hmu sa a, mahse Rinna an chhuang, meipui kha meilem ah a lo chang mai a ni, Petera a kalna tur tui champut mai a en a, a hre sa, mahse lokal ta che tih a ring a, a kal hmiah. Hmeichhe thi put chuan a tlakna tur emaw amaha tih theih lam a ngaihtuah lo, a puanhmawr chauh pawh ka deh chuan tiin I rinna hi I dampui a ni tih a hlawhchhuak, mitdel hnenah Lal Isuan ka theiin I ring em a ti, Ringlo ti ta se a tidam nek pawhin ka ringlo. Khawvel dan dah nil thei, khawvel zirtirna dah nil thei, khawvel kaphung pel hreta kan chuan chhuah theihna chu Rinna hi a ni tlat mai.

Pathian hi kan nunah kan chet tir ve duh anih chuan khawvel zirtirna nena in level khatah hi chuan a che anih pawhin I hmu thiamlo ang, midangte pawhin chu kawngah chuan Pathian tello pawhin rah lawh tur an hmu tlat alawm, testimony tluang pet pet piahlam I nei duh anih chuan khawvel dah nil thei khawp Rinna neih a ngai. Chu chu he Hring nun zinkawng I zawh chhoh turah hian, kumin a I thil tih tur zawng zawngah, I zirnaah te, I sumdawnnaah te, I nitin hnathawhnaah te lo hmang tangkai turin ka duh che a ni, ringlo mi te nen in zir tlang a, in thawk tlang a, dawhsan thlen theih chin kha in nei sa a, chumi chungah chuan chhuah I duh chuan Rinna hi hman theih mai a awm tih I hriat ka duhsak che a ni.

Tihtakzeta tawngtaina

Tumkhat chu ringtu pakhat hi hmanhmawh takin Biakinah a rawn tlanlut a, thu mumal pawh a chham hman dawn em ni tih tura a tawngtai hnu chuan a tlan chhuak leh a, chutianga hmanmawh baklenga a tlan chhuak leh chu an Puithiam chuan ko letin ‘Pathian hnena tawngtai ve ta fam chuan khatianga tih tur a ni hleinem! Thinlung leh tihtakzetin, thildang pawimawh dahthaa tawngtai tur a ni ngai e. Kal la, hmanhmawhloin hun engemaw chhung tal va tawngtai leh rawh’ a ti a.

Chu ringtu chu phurlo tak chuan a va lut leh a, a va tawngtai tha leh ta a, a hnu deuha a lo chhuak leh chu puithiam chuan rawn nangching lehin ‘I tawngtai thawhhnihna chu Pathian lawmtlak zawk niin i hria em?’ a lo ti a, ani chuan ‘Hre lo, a hmasa zawk kha chu Pathian ka biakna tak tak a ni a, tun ami chu i thu zawma kan tihve na mai mai zawk a ni’ a ti a.

Hnam luhlul leh helhmang

 Tin, ka hnenah, ‘Mihring fapa, Israel fate hnenah, helhmang hnam, ka chunga hel thinte hnenah chuan ka tir a che. Anmahni leh an thlahtute pawhin hemi ni thleng hian ka chungah an bawhchhe ṭhin a ni – Ezekiela 2:3

Inbawhchhiatna zawng zawng, in lo bawhchhiat tawhte chu paih bo vek ula, thinlung thar leh rilru thar insiam rawh u, engahnge in thih ang le, aw Israela chhungte u – Ezekiela 18:31

Lalpa chu zawng ula, in nung ang – Amosa 5:6 

Israel fate hi hnam luhlul leh helhmang tak mai an ni a, anmahni thlangtu Pathian ngei pawh an helsan fo ṭhin tih kan hria a, a chang chuan kan thiamlo ṭhin viau a, luhlul leh helhmang entirnanah te kan hmang ṭhin. ‘Keini chu ni ila, hetiang hian kan ni awm tawp si lo a’ te pawh kan ti rilru ṭhin ngei ang le. Mahse, chutiang ani ngawtlo tih chu camping leh retreat kan siam hnem tawh ziaah te, Kohhran leh khawtlangin kan ṭhaṭna tura kawng tinrenga hma an lak lai pawha hma kan sawnloh danah te hian a chiang khawp mai. Thiamthu sawitur bik hi kan lo awmlo tih hi phat rual a ni lo.

Mihring luhlul dân hi chu pui tak a ni. Heti zawng hian i ngaihtuah ngai em? Kan khawvel hi inngeih tlang dial diala khawsakho nan hian a lian tawk êm êm a, a chhunga hausakna awm pawh hi insem tlân dial dial a, nuamsa taka kan khawsakho theihna tham a ni. Mahse, kan innghirngho reng a, kan indo bânglo a, ram leh ram chu sawiloh, hnam leh hnam, chi leh chi, chhungkua leh chhungkua, pâwl leh pâwl, kohhran leh kohhran thleng mai pawh hian nangni leh keini hi kan ti tlat a, ‘dam leh tlang khatah thi leh ruam khatah’ ti thei kan nih reng lai hian ‘a tul chuan ka thih thleng pawhin’ tiin midang vanneihna tur hi do char char. Chutih avang chuan khawvêl chu indona ruamah kan chhuah a, inremna tura hmalakna kawng hrang hrang te chu awm ve ṭhin bawk mahse awmzia a nei hlei theilo.

Atira Pathian min siam dân leh rem min ruatsak dân han en ila, mahni mihringpui chu sawiloh, ramsa te nen lama inrem leh inngeih tlanga khawsa tur kan nih hmel khawp mai. Mahse, bawhchhiatna sual avang chuan hetiang dinhmun hi kan lo thleng ta a, Amah Pathian ngeiin min zilhna leh min kaihharh a tumna te chuan awmzia a neih tawhloh ahnu mihring hmalakna te chuan awmzia a nei dawn tawp lo. Inremna a awm theih nan tiin inbe reng mahse, inremna tak tak hi chu a awm dawn lo. Engemawti chhung atan chuan kan han insiamtha ve bawk ang a, reiloteah kawng dangah kua kan hreuh leh zêl tho.

Heng aṭanga damna hi khawiah nge kan zawn tâk ang? ‘Lalpa chu zawng ula, in nung ang’ tih hi a ni. Mihringin kan helsan, kan luhlul san ber chu Pathian a ni a, kan mimal nun ṭheuh hi Pathian nen inrem tir kan mamawh. Kan buaina te hi khawvêl aṭanga siamthat kan tum chhung chu kan hlawhtling dawnlo a, amah Pathian hnena kan kir a, rilru leh thinlung thar min siamsak theitu lam hi kan en hunah kan natna te hi tihdam a ni tawh zawk ang. Keimahni lam inrema kan awm theihloh fo chhan chu Pathian nena kan inkar a fel thinloh vang a ni a, chu chuan kawng hrang hrangah rah a chhuah ṭhin mai chauh a ni. A bul ber kan chinfel loh chuan a rah lama inchinfel tum hi awmze neilo a ni reng ang. A rah lam ai chuan a tobul lam hi chinfel tum hmasa zawk ang u. 

Kan Himna Krista

 Tin, in zingah ka Biakbuk chu ka awmtir ang a, ka nunna chuan a hnuchhawn lo ang che u. In zingah ka cheng ang a, in Pathian ka ni ang a, nangni pawh ka mite in ni ang—Lev 26:11

           Tin, Mangan niah chuan mi ko la, ka chhanhim ang che, tichuan nangin mi chawimawh dawn nia. Sam 50:15

Kan tunlai Zoram boruak zawng a lungchhiatthlak ngei mai. Khuarel chhiatna chi hrang hrang kan tawng mawlh mawlh mai a, chung karah chuan ngaihdan chi hrang hrang a awm mek a, thenkhat chuan ‘Pathianin min kaihharh a tumna a ni ang e’ antih laiin, thenkhat chuan Pathian min hremnaah an lo ngai mek bawk. A engzawk pawh chu nise, kan hriatreng leh kan theihnghilh ngailoh tur chu kan Pathian hi Pathian zahngai thei a ni a, a hnena tlulut chu a hawisan ngailo tih hi a ni. Kan sual avanga min lo hrem anih pawhin a hnen kan kirleh hun min nghak reng a, a hmanruaah kan ngai anih phei chuan thinlung leh tihtakzeta alam kan hawi a tul.

A engpawh chu ni rawh se, heng vanduaina thleng thinah hian kan fihlim thei ngai dawn lo a, khawvel awm chhung chu a tuar tawk kan awm reng dawn. Kan chunga thleng tura kan duhloh hi kan chunga thleng ve thei reng a ni a, kan sual vang tih emaw hrem awm reng anih saw tih emaw lam ngaihtuah a ngailo. Pathian in kan chunga ro a rel danah hian thuneihna emaw duhthlanna emaw kan nei lo a, eng dinhmun atang pawha a hnena tlulut mai tur kan ni zawk.

Kan Pathian hian kan sualna avang chuan min lo hrem thin pawh a ni thei e. Mahse, nu leh pa in fate a hrem ang maia Pathian hi mihring te tlukpui anga han ngaih hi a fuhlo. Kan Pathian lakah hian tui mal far khat pawh kan tluklo a, a cho tawk ang maia kan sualna avanga min hrem a, min thungrul a, min zilhhau tura kan ngai hi Pathian zahngaihna kan hriatthiamloh vang pawh a ni zawk ang. Chu ai chuan kan harsatnaah te, kan vanduainaah te, kan mangannaah te mittui nen min thlir reng zawk ang tih hi kan hriat a pawimawh a, ‘a tanpui theitu lam hi lo hawi teh sela aw’ tih hi Pathian rilru tur zawk a nih a rinawm.

Kan rilru ang zel hian thil hi kan lo thlir a, kan lo teh thin. Mi rinawmlo tan chuan tupawh mai hi rin an har a, rinawmlo hmuh veka hmuh a awl. Mahni nihna azir hian midang pawh hi kan lo teh thin. Chutiang deuh chuan mihring rilru luhlul tak hian Pathian nihna turah hian ngaihdan kan lo siam ve mai thin a, min hrem a, kan in leh lo min tihchhiatsak a, kan nunna te, kan chhungte nunna te min laksak tur angah te kan lo ngai ve ngawt thin. Chutiang chu Pathian nihdan tur a ni thei ngai lo ang.

Chutiang anih lai mek chuan kan sualna hi engahmah a ngailo emaw a palzam ta mai tihna a ni lo. Kan sualna hian Pathian rilru a tina thin a, kan sualna avanga kan tawrh tur hian a thinlung a hliam thin zawk a ni. Chu hmun chu chhuahsan a, kan sualna te ngaihdama awm a, a hnenah kan chawlh hi min duhsak em em a, chutiang zawng chuan Pathian kan ngaihdan leh hmuhdan hi siamrem thei theuh ila, hei ai hian Pathian hnaih lehzual dan pawh kan thiam ngei a rinawm

Van khawpui

            Tin, anchhia reng reng a awm leh tawh lo vang a, Pathian leh Beramno lalthutphah chu a awm tawh zawk ang… tin, zan a awm leh tawh lovang a, khawnvar leh ni eng an ngai lo vang. Lalpa Pathian chuan anmahni a en dawn si a, tin, chatuanin ro an rel ang. Thupuan 22:3

          Kan khawvel hi a nuam tawh khawp a, hmanlaia vanram nawm dan tur an sawi thin te chuan kan lung a len tawhlo a, khang hunlaia an sawi ai khan tunlai khawvel hi a nuam tawh zawk ang tih tur a ni a, chuvang chuan vanram hian kan lung a len vak tawhlo pawh ti ila kan uar lutuk lo ang. Rangkachak kawtthler tih te hi chu vanram nawm dan tur sawi nana hman atan chuan a chang mah mah bawk a ni. Eden huan kan han tih ang chi, lui luang leh thing tin rah tih te pawh tunlaiah chuan engkim kan hmu a, kan hnianghnar tawh a, khawvel hmun nuam tak tak kan hmu a, kan kal bawk a, han thlahhlel hranpa viau na chhan tur a awmlo.

 Mahse, heng a nawmna Bible a kan hmuh emaw a nawmtur zia sawithiamin an sawi emaw avanga vanram hi kalchak tur kan ni lo. Hmanlai chuan an nun a hreawm a, nun nawmna an tlahlel avanga vanram pawh ngai viau an ni thei a, mahse, tunah kan nun a nawm tak avanga vanram ngaih nachang kan hrelo mai anih chuan vanram nihphung hi kan zir thar a pawimawh khawp ang. Pathian chuan kan inthlamuannan leh kan beisei a bo lohnan vanrama amah nena kan len tur thu hi min hnutchhiah a, chu ngaihtuahna chuan a hnen thlen pawh min tichak tur anih lai hian sual hian helama kan rilru ngaihtuahna kalpeng tur hi min dal char char a, he khawvel mawizia leh nawmzia hi min hmuhtir char char a, a hlawhtling viau nipawhin a hriat.

Mihringte siam kan nih chhan chu Pathian nena lengdun turin a ni a, chu chu Pathian hian siamrem leh a duh a, keini chuan a nachang pawh kan hriatloh laiin a chatuan remruatna hmangin amah nen kan lendun leh theihnan kawng a hawng a, lawmtur hi chu kan ni. Amah nena lendunloh hreawmzia kan tawnglo a, chu chuan Amah nena lendun nawmzia pawh min hriattir theilo a, kan awm awmin kan awm vel mai mai a, mahse, nakinah Pathian hnuchhawn kan nih hunah meuh chuan kan la inchhir khawp ang.

Chhungkua kan chenho lai reng hi chuan an zinga awmloh emaw min kalbosan emaw hreawmdan kan hrethiam lo a, mahse, chutianga inthenna hun a lo inherchhuah meuh chuan chenho nawmzia, a lo thlamuanthlakzia, a lo hlimawmzia kan hrefiah thin. Nakinah chatuan atan Pathian nena kan inthen hunah kan inchhirna chu a intan dawn chauh a, Pathian awmlohna hmun chu engkim mai a chhia zawng zawng burbunna hmun a ni dawn a, chu chuan min nanlohnan vanram lam ngaihtuahna aimah hian Pathian nena kan lendun theihloh tur hian kan rilru luah zawk sela, Pathian nena kan lendunna hmun tur anihna te hian Vankhawpui hi min ngaihtir se, tun atang reng hian amah nena lendun nawmzia te hi tem thin ila a va lawmawm dawn em

 

 

A tha zawnga thlir thiam

Hmu tawh reng inti ka ni lo va, famkim tawh reng inti pawh ka ni hek lo… hnung lama thil awmte chu theihnghilha, hma lama thil awmte chu banin, Krista Isuaa Pathian chung lam koh chhan lawmman hmu turin, tiam chin lam chu ka pan talh talh a ni. (Philipi 3:12)

Mi nungdamte zinga la telte tan chuan beiseina a la awm a, sakeibaknei thi ai chuan ui nung takngial pawh a tha zawk si (Thuhriltu 9:4)

 

Mihringte nuna bet tel tlat, kan hlamchhiah theih loh chu kan hun liamta, kan sulhnu te hi a ni. ‘Hnunglama thil awm, kalsan tawh te chu theihnghilh a, hmalam hun beiseina nen nun tur a ni ti’ fo mah ila, kan hnuchhawn tak kan nunhlui hian min umzui zel tho a, kan thihhma zawng chu min kiansan tak tak dawn lo. Kan duh emaw duhlo emaw, kan hun hmasa lam hian hlimthla ang maiin kan nunah nghawng a nei zel dawn a, kan dawnsawn dan zawk hi a pawimawh lai chu a ni ta a ni.

Mihring te hian a thalo lam zawng, a chhe zawnga thil thlir kan ching a, kan hun hmasa lam kan han sawi chhuah rual hian a thalo lam zawnga kan hun lo hman liam takte kan nunah a rawn lang hmasa ber awm e. Chuti ngawt erawh chu a ni biklo a, kan nunah thil tha tam tak kan lo ti tawhin kan lo paltlang tawh a, tun hun kan hman meka kan dinhmun pawh hi kan hun hmasa lama kan thawhrah avangte pawh a ni bawk asin. Zirlaiten rim taka kan lo zir tawhna chuan tunhunah zirna sang zawkah min hlangkai a lo ni a, midangte aia hnuaihnung biklo a kan awm theihna pawh kan hun hmasa lama kan thawhrimna vang a ni.

Han chhui han chhui ila, kan hun hmasa lam tamzawk hi thil tha tam tak tihnan kan lo hmang liam tawh. Mahse, engvanga a thalo lam zawk hi kan nuna indelhrih tir fo nge kan nih ang le. Kan Pathian thu chuan ‘Mihring ngaihtuahna te chu kan naupan tet atanga sual hlir mai’ anihzia chiang takin min hrilh a, chu sual chuan min luhchilh hneh em avang hian kan thatna te pawh min hmuhkan tirin kan thatlohna lam zawk zel hi min tarlan sak a, mahni leh midangah pawh a thalo lam zawk hi kan hmu lian thin a ni. Chu chuan kan nitin nunah te, kan hnathawhah te, kan zirnaah te, kan rawngbawlnaah te a chhe lam zawng zelin nghawng a nei zel a, kan nih tur ang pawh kan ni phak lo fo.

Thil reng reng atha zawnga thlir thiam a pawimawh khawp mai. Kan nun hman liam takah pawh a tha lam hi hriat tum fo ila, chu chuan kan nunah hlimna leh lungawina pawh min pe zawk. Mahni intihlum tam tak te hi an nun beidawn vang kan ti mai a, an nuna thil thleng tha lam an hmuhthiamloh vang te pawh a ni zawk awm asin. Mahni nuna lungawi hliah hliah tan thih chak ngawt thu a awm lo a, nun beidawn ngawt thu a awm lo. Nuna lungawina hmuzo lo te, mahni thatna lai pawh hmu thiamlo te hian beidawnna lam kawng an lo zawh zawk thin.

Kan hringnun zinkawng hi nuam hliah hliah a ni reng dawn lo a, harsatna hrang hrang paltlang tur chu kan nei reng dawn. Mahse, a dama la dam chhung hi chuan a thalo lam zawng hi kan nunah thu neihtir lo ila, khawvela mi sual ber leh tlaktlailo ber ni a kan ngaih te pawh hian thatna mual mual an nei ve tho tih hi hria ila, kan hun liamta leh hman mekah a eng lam zel i thlir thin ang u

Mihring inlaichinna

Kaina chuan a nau Abela hnenah ‘Lovah i feh ang’ a ti a, tin, heti hi a ni a, lo va an awm laiin Kaina chuan a nau Abela chu a bei a, a that ta mai a, tichuan Lalpa chuan Kaina hnenah chuan ‘I nau Abela kha khawiah nge a awm tak?’ a ti a, tin, a ni chuan ‘ka hre lo, ka nau vengtu ka ni em ni?’ a ti a – Genesis 4:8

Zanah laikhum chungah ka dawn thin, ka hmangaih chu, ka zawng ruai e, ka tawng si lo ve, ka tho vang a, khawpui daikawn ka vel ang.. ka zawng zel dawn e, ka hmangaih chu – HTK 3:1

 

Kan hmanlai thufing chuan ‘Dam leh tlang khatah, thih leh ruam khatah’ an lo ti a, kan dam emaw kan thi emaw tuar dun zel ang tihna a ni mai a, a thu a tawi ang ai hian a awmzia erawh a thuk em em. Mihring nuna pawimawh ber chu inlaichinna a ni. Sum leh pai leh hausakna te hi pawimawh hmel viauin lang mahse, a tello pawh hian kan nung khawchhuak thei a, indo leh inep reng erawh chuan kan nung ve hram hram anih pawhin hremhmun ai pawhin a nep kherlo ang. In unauna tha tak hnuaiah chuan dinhmunin zirlo deuh mahse, rilru a hahdam a, thla a muang a, nun a nuam zawk em em thin.

He khawvela inthahna te, indona te hi khawi atanga lo irhchhuak nge kan tih chuan mihring leh mihring inkara inzawmna chhutchaha a awm thin vang a ni. Kan inlaichinna chhiat chhan chu chhan hrang hrang vang a ni thei a, mahse, a nghawng chu inhmelmakna a ni vek. Sum leh pai vang a ni emaw, beisei ang hmuhloh leh dawnloh vang a ni emaw, nihna leh dinhmun inchuh a ni emaw atawp chu intaina a ni tho tho. Kaina khian a nau khi engvanga vawhlum ta mai nge a nih kan tih chuan an inlaichinna chhutchahin a awm a, unau mah nise, Kaina khian Abela lak atangin a in unauna chu a chhu chat a, pawitih leh tihhreh a nei ta lo.

‘Sum awmloh chuan inhmangaih rei theih loh’ kan ti maithei a, a dikna chen pawh a awm ang. A chhan zawk erawh chu kan inlaichinna aia sum leh pai kan dah pawimawh vang chauh a ni. Inlaichinna a that phawt chuan nei zawkin neilo zawk a pui a, chak zawkin chaklo zawk a dawmkang mai thin. He khawvel leh a hausakna zawng zawng hi min pe ta vek se, mahni chauhin awm thung ila, eng atan nge heng hausakna hi ni chuang ang. A nawmna leh a hlutna chu nang leh kei kan dam dun hian a ni zawk. Kan Pathian pawh hian hei hi a lo dah pawimawh a, a theih hram chuan mahni lam talin midangte rem turin min duh. Mihring puite nen pawha inrema kan chen theihloh chuan Pathian nen pawh hian inremin kan awm thei lo ang.

Khawvel zau zawk chu kan theih bakah ngai ila, kan mimal leh inchhungkhur theuhah hian kan inlaichinna leh kan inunauna te hi kan vawnnun a va pawimawh tehlul em! Sual pawh hian heng pawnlam thil hi chu a tawktarhah a hmang a ni chauh a, a tum ber chu kan inkara inlaichinna chhut chah hi a ni. Kan inkar thu a chhiat tawh chuan thil engpawh mai hian min tilawm zo tawh lo a, inhmelmakna nen kan inpel fua fua tawh mai a ni. Kan inkar thu kan vawnhim theihnan kan zan mut hmuna kan ngaihtuah a, a um a kan um a pawimawh.

Thlirna hmun azir

Mi tin an awm dan hi mahni mitah chuan dik tih a ni a, nimahsela, Lalpan thinlung a buk thin. (Thufingte 21:2)

Sawisel suh u, sawisela in awm loh nan, in sawisel ang bawkin an sawisel ang che u, in tehna ngai bawkin an tehsak ang che u. Engatinge mahni mita khanchhuk awm chu ngaihtuah si lovin, i unau mita hmawlh te tak te awm chu i hmuh ni? (Mathaia 7:1)

 

            Mi tu emaw chu inchhawng thumnaah a ding a, a chung chiaha mi chuan ‘chhawng hnuaiah a awm kha mawle’ a tih laiin a hnuaia mi chuan ‘chhawng chungah a awm kha mawle’ a ti thung a, a lo ngaithla ringawttu tan chuan thu inkalh tak nimahse, a sawitu lam atang chuan an sawi dik ve ve a, thlirna tlang a dikloh vang mai chauh a ni. Hetiang deuh hian kan thil hmuh dan leh ngaihdan inan loh avang hian kan inbauh chiam fo a, diklohna awm hauh si lo hian pakhatin a hring a tih hi pakhatin a pawl a tih avanga tul hauhloa tualthu tihchhiat chiam hi a awm fo mai.

            Khawvel pumpui ang zawnga thlir chu lo dahtha ta ila, kan ram zimte a rorelna virvel dan te, kan khawtlang leh inchhungkhura thil thlen mek dan te, tlawmngai pawl leh sawrkar, kohhran leh pawl hrang hrang te, mimal leh mimal inkar te hi han ngaihtuah thuak thuak ila, pakhat hian pakhat kan kawk a, kan tihdan leh kan hmalak dan te chu dik em em in kan hmu a, midang thathawh leh hmalakna te chu boralna lam kawnga liam mek angin kan hmu thung a, kan sawisel bang lo a, hmasawn lam aiin hnungtawlh lam kan pan thin.

            Vanduaithlak tak maiin mahni inhmuh dik tlat hi kan nunzia a ni a, midangte min hmuh dan ai chuan mahni leh mahni darthlalangah kan inen a, kan thiamloh aiin kan thiamna kan hmu tlat zawk thin. Chutiang zel chuan kan thlarau nunah pawh hian bumin kan awm a, mahni engmah ni si lo hian midang hi kan hmu ramhuai hru mai a, an awmdan tur ang thleng thleng hian kan va remruatsak a, chutianga an awm siloh avang chuan thiamloh kan chantir a, mahni lam eng kan nih phah erawh a ni si lo. An chaklohna leh tluk chhiatna avanga kan inzir a, kan tangkaipui nise a that dawn tehlul nen, chutiang a ni chuang bawk si lo.

            Kan Pathian thu chuan midang aia mahni inen turin min ti a, mahni lam kan inhmuh dik ringawt hi thinlung buktu hmaah kan a dikna a ni lo tih min hrilh leh bawk. Kan vaupung kan han tina ve thin te hi thinlung buktu hmaah chuan a va ho thin dawn em! Kan buaina tam tak hi dikzawk ni a kan inhriat vang anih avangin kan diklohna kan pawm thiam hian kan buaina hi chinfelin a awm mai thin a ni.

            Kan rawngbawlhona kawng tinrengah hian kan thlirna tlang hi kan tihzauh a pawimawh khawp mai. Thlirna tlang kawng khat atang chauh chuan thil hmuh kim a har a, midang ngaihdan leh hmuhdan hmuh thiam a har. Mahni chauh hian kan awmlo a, mahni chauhin kan thawklo tih hi kan hriat fuh a tul. Engemaw chang chuan kan rilremloh zawnga thil a inher chhuah chang pawh a awm ang. Chung hunah pawh chuan a sawisel lam zawng aia a thawhpui lam zawnga kan chetchhuah a tul a, mahni ngaihdan anih loh avang maia a do zawnga kan chet chuan hmasawn lam aiin hnungtawlh lam kan pan zel ang.

Rim taka thawh

Adama hnenah chuan ‘I nupui thu i zawm a, thing pakhat ‘a rah i ei tur a ni lo’ tia thu ka pek che kha, a rah i ei avangin lei hi nangmah avangin anchhe dawngin a awm ta a ni. I dam chhung zawngin rim taka thawkin a rah chu i ei tawh ang’ (Genesis 3:17)

Ka nite hi puantahtu khawhthei aiin a liam rang a, beiseina tel lovin an ral a, ka nunna hi thli mai a ni tih hre reng la.. (Joba 7:6)

 

Mihring kan nih ve chhung chuan thawklo hian a nun theih loh. ’Hna’ kan han tih leh ‘hnathawk’ kan hrilhfiah dan hian a hrilhfiah zim mai pawh a, kan piantirh atangin kan taksa hi a chevel reng a, naute engmah titheilo kan nih lai pawhin mu chungin kut ke kan tiche a, kan lo lian deuh a, chhun zan zawma mu mai mai hian kan awm ngailo hrim hrim. Hei lo liama hnathawk kan awm chuang dawn em ni? Zirlai kan niha theihtawpa kan zirna te, tuktin tlai hlau reng renga zirna hmun kan pan thin hi hlawh lakna tlak khawpa hna hahthlak a ni a, khawilai office emaw a thut leh thla tawpa hlawh lak ringawt hi hnathawh hrilhfiahna atan chuan a tling lo.

Kan dam chhung hun hi kan pian tirh atanga kan thihni thlengin engemaw thawk chuan kan hmang zo hrim hrim. Zing kan thawh atangin mahni intihfai, ei leh in leh tul dang dang avanga kan buaina hi hna ropui tak a ni. Boruak kan hip luta kan thaw chhuak pawh hi hna ropui tak thawk kan ni a, tipeihlo leh tiduhlo chu ni ila, kan dam dawn lo hrim hrim. Chutiang zel chuan kan nitin hun hman dan hi chhut ila, hna hrang hrang hi kan lo thawk nasa khawp mai. A sum leh pai ang zawnga chantir hleih theihloh hi a tam em a, hnaah kan ngailo mai pawh a ni.

Chutiang taka hun hmang thin kan nih avang chuan kan duh emaw duhlo emaw thatchhe taka nun hi a lo theih reng reng loh a, peihlo tak chung pawha kan tih hram hram thin te pawh a awm chawk reng a ni. Peihlo chung pawha kan ei hram hram te hian chakna leh nunna min pe a, peihlo chung pawha kan inkhawm hram hram te hian kan thlarau min lo chawm a, peihlo chung pawha kan kal hram hram te hian kan thlenna tur hmun min lo thlen thin a ni.

            Khawvela mi vannei ber, nu leh pa avanga khawvel hausakna rawn chhawm tel nghal te pawh hi thawhrimna hian min huam vek a, ‘thawklo chuan ei pawh ei suh se’ tih danah hian kan tel vek. Sum leh pai ringawt hi kan nun hlimna a ni lo a, kan thawhrimna avanga kan taksa damna te, kan thawhrimna avanga thawhrah seng tur kan neia kan hlimna te hi sum leh paia lei chhuah mai theih a ni lo. Kan rilru leh thlarau thlenga damna kan neihna tur chuan rim taka kan thawh chhuah a ngai.

Pathian hian rim taka thawk turin emaw rim taka nung turin min lo siam tawh hrim hrim a, kan nitin nun hi rim takin, hlawh hmu tlak khawpin kan nunpui tur a ni. Engmah lo maia khawhral mai mai tur chuan kan nun hi a uiawm lua tih hria ila, engkimah hian rim tak leh a tawp thleng zo ngei tura kan tih hram hram hi kan nunin a ken tel tlat a ni. Chumi dan bawhchhetu chuan Pathian dan kan bawhchhia a ni tih hria ila, he kan dam chhung hun reiloteah hian nunna min petu tan pawha lawmna tlak, lawmman pek tlak khawpin in thawk ang hmiang

Tuber nge kan nih thin le?

Thiandun pathum hi engkawngah emaw an kal a, chu an kal kawngah chuan peng thuam pahnih hi an lo thleng a, khawilam zawk nge zawh tur ni ang ti a an inngaihtuah lai chuan an hmaah chuan mi pakhat puanvar sin hi a rawn inlar a, ‘in hma kawng hian hmun pahnih, hremhmun leh vanram a pawh a, mahse, khawi zawk hian nge hremhmun pawh a, khawi zawk hian nge vanram pawh tih erawh chu nangmahni ngeiin in thlan fel tur a ni a, eng kawng zawk nge tih ka hrilh theilo che u. A eng kawng zawk pawh zawh ula, in thlen tawp atang chuan in lokir leh thei tawh lo ang tih hria ang che u’ a rawn ti a, zawhna zawh belh hman pawh nilo chuan a bo leh ta mai a.

Chutiang anih takah chuan chu thiandun pathum chu an inngaihtuah nasa ta hle mai a, khawi zawk chu nge zawh tur ni ang tiin an inrawn nak nak a, thutlukna siam har an ti theuh mai. A tawpah chuan a upa ber chu kal hmasa ber se, a tawp thleng loin kawng awmdan a zirin vanram kawng nge anih hremhmun kawng tih va chian se, chumi hnuah a dang lehin pakhat zawk kawng chu va chian ve thung se an ti ta a, a upa ber chuan ‘dinglam kawng hi kawng dik lam panna a ni tlangpui thin a’, tiin kawng dinglam chu a zawh ta a.

Nakinah chuan hmun thim tak leh thawm mak tak tak mai rikna hmun a lo thleng a, a kal zel ngam ta lo a, a let leh ta zawk a, kawng awmdan chu a thiante a hrilh a, a dawttu chuan kawng veilam chu a zawh ve ta thung a, chu kawng pawh chu a thim tulh tulh a, thawm mak leh rapthlak tak tak a tam hle mai a, mahse, intipachang chung chuan a kal zel a, a tawpah chuan ‘Hremhmun’ tih intarna hmun hi a lo thleng ta hlawl mai a, chutih rual chuan a kalna kawng chu a bo ta vek mai a, let leh ngaihna a awm ta lo a, a tang zui ta a ni.

Chu hmun chu a tawp em em a, a chengte chu inngeihlo leh inhlau tawn reng rengin an awm a, intanpui tawn tum lah an awm hek lo. Mahse, a ngaihtuah a ngaihtuah a, chutiang hlau leh thlabar reng reng a awm ai chuan inlungrual leh inngeih takin awm ho ta zawk se, tangrual se, an khaw nuamlo leh bawlhhlawh tak pawh chu khaw nuam takah an siam thei tih a ngaihtuah ta zawk a, chutiang tur chuan mi te chu a kawm a, a fuih a, atirah chuan tumahin chutiang anih theih an ring lo a, mahse, beidawngloa a beih takah chuan mi tlem azawng a hmin thei ta a, chumi te nen chuan an chenna bial bik tifai leh inlungrual a an han thawhho takah chuan hmun nuam tak mai an lo nei ta reng mai a, mi tam zawk chuan an rawn tawiawm zel a, kum engemawti hnu chuan chu hremhmun chu vanram a lo chang ta reng mai.

Nikhat chu chupa hnenah chuan puarvar sin mi pakhat kha a rawn inlar leh a, ‘Hei tunah chuan i hmaa chona chu i lo ti hlawhtling ta a, kawng dang zawh tur ka kawhhmuh leh tawh ang che’ a rawn ti a, Ani chuan ‘ka thiante chanchin kha enge ni ta zel’ tiin a lo zawt ve thung a, puanvar sin chuan ‘I thianpa kawng la zawh ve lo khan i kalna ata i let leh loh avangin i thibo taah a ngai che a, i zawhloh kawngah khan kalin Vanram hmun nuam tak ava thleng a, mahse, telvena engmah aneihloh avangin inthlahrung takin a awm mek a, pakhat erawh kha chuan eng kawng zawk mah zawh ngamloin a dinna ngaiah a la ding reng’ a ti a. Hma hun hmachhawn ngamlo kan awm a, chona hmachhawntu leh siamthatu kan awm bawk a, mi thawhsaa lungawi mai kan awm bawk a. chung zingah hian tuber nge kan nih ve le?

Pathian Hriatchianna

Tin, Isua chu Philipa Kaisari bial chu a lo thlen chuan a zirtirte hnenah ‘Miten Mihring Fapa hi tunge a ni an tih?’ tiin a zawt a. Tin, anni chuan,’Thenkhatin, ‘Baptistu Johana a ni’ an ti a, thenkhatin ‘Elija a ni’ an ti a, thenkhatin Jeremia emaw zawlnei tua emaw a ni’ an ti’, an ti a. Ani chuan ‘Anih, nangnin tunge a ni min tih’ a ti a, Tin, Simon Peteran ,’Krista Pathian nung Fapa chu i ni’ a ti a, a chhang a. (Mathaia 16:13)

Hnamdang zingah kan awm a, Pathian chi hrang hrang kan hmu tam a, maksak tak tak te, biakdan dangdai tak tak te kan hre nual ang. Thenkhat chu Pathian atana awhawmloh tak tak, biak tur chi nge hlauh tur chi tih pawh hriatloh te an ni nawk. Hindu sakhua chuan Pathian an ngah em em a, anmahni ngei pawh hian an hre senglo a ni. Mahni Pathian biak ber hriatchianloh chu biak dan tur pawh hriatchian a har khawp ang. Keini zawng Pathian hriatchian, Pathiana biak tlak, biakdan tur pawh hriatsa kan nei a, Pathian atanah pawh awhawm ngawih ngawih kan nei hi kan vannei tak meuh meuh.

Chutiang anih mek lai chuan mahni theuh hi inzawt ta ila, kan Pathian hi kan hrechiang meuh em? Amah Lal Isua hian min zawt ve ta thut se, engtin nge kan chhan ang? Mi sawi leh tlang hriatna mai hian kan lo hre ve mai lo maw? Joba chu Pathian mithmuhah pawh sawiselbo anih nen a chanchin kan hriatah chuan ‘Benga hriatna mai chuan ka hre tawh che a, tunah erawh ka hmu ta che’ titu a ni. Kan nun dan leh awmdan felna mai hi Pathian hriatchianna a ni lo a, mite tana kan thahnemngaihna leh tlawmngaihna te hi Pathian hriat chiannna a ni lo. Kan inkhawm ngun leh Pathian tana kan thawh ve na te hian amah hriatchiannaah min hruai kher lo. Kan bo na kawng zawk a ni hlauh thei.

Hman deuh khan kan Zoramah ‘khawihthluk’ a lar em em a, Khawihthluk theihloh chu chhunglama zepruk nei, Pathian thlarau pawlloh ni ang deuhte khan sawina a awm hial a, Kelkang kal leh kallo tih thawm te pawh kan hre nawk mai. Pathian hnathawh leh a inlarna hi kan sawitheih piahlam chu a ni na meuh mai a, mahse, intihhmuh thil leh miten an tih avanga tihve ngawt hi Pathian kan hriatchianloh tilangtu mai a ni a, Pathian kan hmuh tum dan te, Pathian pawlna kan dawn tum dan te, Pathian kan zawn dan te hi mahni inen nan hmang ila, mi hniak zui zui ringawt lo hian mahni ngeiin Pathian hi hriatchian tum ila a fuh ber.

Kelkanga Pathian zawng peih, Camping leh Retreat hmuna Pathian zawng peih, Biblea Pathian zawng peih hauhlo te hi kan ni em? Mite nuna Pathian hmuh tum mahni nuna Pathian awm leh awmloh ngaihtuah silo te kan ni em? Kan duhdan anga Pathian hi hriat tur a ni lo a, mahni ngaihdan dahtha a hriat tur zawk a ni. Kan pawnlam landan mai hi Pathian kan hriat chian leh hriatchianloh tehna a ni lo a, chumi hmanga mahni leh mahni kan inteh a, sualna kawnga kan in hnamhnawih loh avang ngawt te a kan lungawi mai anih chuan mahni leh mahni inbum mai kan ni.

 Pathian chu tupawh a zawngtu tan hmuh theihin a awm a, kan zawn peihloh avang hian chhuanlam kan siam a, a kawng awlsam leh nuam kan zawnna hian mite tihdan leh mite thawhrah chungah min innghah tir. Kan zirlaiah te, kan nitin hnaah te kan theihtawp kan chhuah a, a lawmawm. Chutiang chuan kan Pathian hi hrechiang tur hian theihtawp chhuah ve thei ila a va duhawm dawn em! Kan Pathian hi kan hriatchian hmasak phawt loh chuan a hnung kan zuina kawngah pawh hian kan buai fo dawn. I Pathian hi i hrechiang em le?

Midangte hlutna hriatthiam

 Mipui tamnaah chuan lal ropuina a awm a, mi tlemnaah erawh chuan lal fapa boralna a awm (Thufingte 14:28)

Tichuan Pathianin ama anpuiin mihring a siam a,…anmahni mal a sawm a,..chi tam tak thlaha lo pungin, leilung hi luah khat ula, in thu thuin awm tir rawh u. Tuifinriata sangha chungah te, thil nung leia bawkvaka kal zawng zawng chungah te thu nei bawk rawh u’ a ti a (Genesis 14:27)

 

Kan Pathian hi a va tha tehlul em! Khawvel thil awm zawng zawng zingah chuan mihringte hi kan ropui filawr hlak a, thil nung leh nung lo, lian leh maksak tak tak, keini aia pianphunga ropui zawkte chungah pawh thuneitu kan ni a, rannung chi hrang hrang in angkhat deuh an awm laiin keimahni anga siam thil dang reng reng a awm lo a, nihna hran hlak Pathian anpuia siam kan ni a, finna leh thiamna lamah pawh thilsiam dangte tluk phak rualloh kan ni. Chutiang anih lai si chuan mihringte hian ngaihhlut leh ngaihropui hi thildang kan nei hlauh thung a, mahni in theihghilhin thildang hi kan dah ropui zawk fo.

Kan Pathian thu chuan lal ropuina chu a mipuite an nih thu a sawi a, han ngaihtuah mai chuan lal ropuina chu a sum leh pai leh leilung hausakna te, a mipuite thil neihah te anih hmel viau. Ram hausa kan tehna ber pawh an thilneih leh khawsakah a ni. Mahse, chu chu hausakna tak tak a ni hauhlo mai. Kan hmuh phak ngei Hyderabad khawpuiah pawh hian tumah awmta lo se, mahni chauhin Lal ni ta tawp ila, kan lalna chuan awmzia a nei lo ngawt ang a, a ropuina kan hmuh theih zawng zawng pawh hi hnawmhne mai chu a va ni dawn em! In lian leh ropui te hi a hnawk thlawn ang a, kan awh lirthei tha ber ber leh nawmchenna te hi kan awt lo ngawt ang. A awm pawh kan awm peihlo ang a, mulukawlh khawhar an sawi ang maiin kan hawi lawl lawl mai dawn a lo ni.

Kan finna leh thiamna te hmang hian he khawvel hi kan ti ropui tawh khawp mai. Kan mamawhna hrang hrang avang te, kan nawmsak duhna avangte in thil hrang hrang kan siamchhuak a, in leh lo ropui tak tak kan din kur khep khup tawh a, mahse, heng zawng zawng hian mihringte ropuina chu a la tluk phak hauh lo. A chhan chu kan ropuina chu mihring kan nihnaah hian a ni a, kan nihna ang hi eng thil ropui siamchhuah mah hian a khing zo lo. Kan bula mite hi an nihna leh dinhmun atangte hian kan lo ngainepin kan lo ngaihlu a ni maithei a, mahse, anihna takah chuan anni aia ngaihhlut tur thil dang reng reng hi a lo awmlo a ni zawk.

Kan thil neih hlu tak tak te hi tihbo chang emaw kan hnen atanga lakbo anih chang a awm thin a, a hlutdan azirin kan uiin kan uilo thin. Thil hlu tak kan neih kan tihbo emaw chuan kan ui viau a, kan hrereng thin. Chutiang ang zawnga kan ngaihtuah chuan mihringte hi kan lo hlu ber mai. Tangkaina nei tawhlo emaw kan tih te pawh hian min han thihsan meuh chuan kan hloh nasat zia hi kan hrefiah chauh thin. A nghawng pawh ana narawh e. Kan thil hloh tam takte hi chu hun leh ni a liam rualin kan theihnghilh chhawm mai a, kan neih chhun kan chhungten min boralsan zawng hun a liam ang zela theihnghilh kan nei ngailo. Kan zinga an chenlai ni zawng zawng kan hrereng a, kan kiangah la dam ve se kan ti zui ngawih ngawih zawk thin. Hawh teh u, kan damlai hun hi kan hlut lai ber anih hriain kan bula mite hi ngaihhlut tur dik annih i hre thar ang u.

Lalpa kan inkhaikhawmna

 ‘Chutih ahnekin taksa peng chak awm lo zawka langte hi an pawimawh zawk em em a ni… taksaah hian inthenna reng reng a awm lo a, pengte hian inang taka an inbuaipui tawn theuh zawkna turin Pathianin mawina neilo peng chu chawimawi nasa zawkin, taksa hi a remkhawm a ni zawk (I Korinth 12:22)

Tumah mahni tana nung kan ni lo va, tumah mahni tana thi kan ni hek lo… chuvangin kan nun pawhin kan thih pawhin Lalpa ta kan ni (Rom 14:7)

 

Mizo te chu hman atang tawhin inpawh tlang dial diala nungho kan ni a, kan hriat chin leh dai chin a tlem a, keini ai pawha inngheng tawna nungte pawh an awm maithei e. Mahse, kan bul vaiho nen hi chuan khaikhin rual kan ni lo. Anni zawng anmahni tan hian an nung bik hliah hliah a, an nitin khawsak leh chetvelah hrim hrim hian mahni tanghma hai ranin an nung vek a, an innek tawn nasa hle thin. Inthenawm khawvenna kawngah pawh hian Mizote chu kan filawr lak a, kan phak ang ang leh tul dan ang zelin kan indawmkang tlang thin.

Mihring hi mahni chauh a nung leh khawsa tura duan kan ni lo a, midangte nen inngheng rial a nung tur kan ni tlat mai. Chutih vang chu a ni mahna, ram ruak leh awl duai a tam tehreng nen hian a chep chepah kan inbeng khawm hram hram a, tumah hi mahni a ram palailenga in leh lo din a khawsa peih kan awm lo. Ramsa te chu an tlat tlatin an tla a, ramsa dang tello pawhin an khawsa thei em em a, thenkhat phei chu an tlatna muala ramsa dang lo tla ve duhlo tlat te an ni zawk. Mahse, chutih mek lai chuan khawsakho emaw chenho emaw ringawt hi kan dampuilo tih erawh hriat tel angai a, inchawikang tawn, inkhaidiat tawn vek kan nihna hi kan hriat tel ngei a ngai. Anihloh chuan kan bul velah hian vei suau suau mahse, kan baihvai em em thei tlat.

Pathian thu pawhin he kan inkhaidiat tawndan hi min hriatsak a, taksa peng hrang hrangte hian anmahni hmazawn theuhah tangkaina an nei vek a, a chaklo leh tangkailo zawk ni a kan hriatte thleng hian tangkaina nei an ni tih min hrilh. He khawvela kan la khawsakho chhung hi chuan a te zawk leh lian zawk, chak zawk leh chaklo zawk hi kan awm reng dawn a, mahse, chaklo zawk ni a kan hriatte hian kan tan tangkaina an nei vek tih hi kan hriat reng a pawimawh khawp mai. 'Miin khawvel hi a pumin nei sela, a nun chan si se la, atan enge sawt ang' tihte pawh kan hre thin. Chumi zulzui chiah chuan khawvel hi a pumin nei ila, mahni chauhin awm ta ila, engmah hian kan tan hlutna a nei lo ang. Khawvel leh a chhunga thil awm zawng zawngte hlutna chu kan chenpui mihringte vang hian a ni. 

Inngeih tlang leh inlungruala chenho hi a tawpna a la ni lo cheu. Kan nitin chanchintharah te kan chhiar thin a, hel pawl hrang hrang te avanga buaina te, ram leh ram, hnam leh hnam indona te, chi leh chi avanga inthahna chi hrang hrangte kan hre fo. Heng pawl emaw ram emaw hian kan han sawi tak ang khian anmahni mi leh sa bikah chuan inkhai tawn annih an hre khawp mai. Mahse, an pawl zinga tello emaw an rammi ni ve lo emaw chu an hmu mihring ve thei lo a, nung tlakah an dah lo. A chhan chu anmahni khaikhawmtu Lalpa an neihloh vang a ni. Kan mihring mihrinna a kan inkhaitawnna ringawt hi chuan thui min thlen lo a, engemaw chen chu kan harsatna te pawh min chinfel sak a ni thei, mahse, kan khaipa ber, kan innghahna ber hi Pathian a nih tlanloh chuan heti reng hi kan ni dawn! Chutih avang tak chuan midangte Lalpa hnena hruailuh a, khawvel khaikhawmtu chu kan Pathian Isua Krista anih hi kan auchhuahpui hi a tul a, tan la sauh sauh tur kan lo ni e.

Mahni inhriatna

 Tin, Lalpa thu chu ka hnenah a lo thleng leh a, ‘Israel ram chungchangah he thufing tawi an hman hi eng tihna nge, ‘pate chuan grep thur an ei a, an fate ha a tim e’ tih hi. A nuna ka nun chhung chu, Israel-ah he thufing tawi hi hman leh tih in nei tawh lo vang, tih hi Lalpa Pathian thu chhuak a ni. Ngai rawh u, Nunna zawng zawng ka ta vek a ni, pa nunna ka ta a ni ang bawkin fapa nunna pawh ka ta a ni. Thil tisual tu apiang an thi ang. (Ezekiel 18:1)

 

Mahni inthiam tumna hi mihring mize pakhat a ni a, kan tihsual hi hmuh har kan ti em em a, midang tihsual erawh chu kan hmufiah em em thung. Kan inchhung khur, kan mimal nun leh khawtlanga kan thil tawh hrang hrangah mawhpuh tur kan dap a, ram hruaitu te, khawtlang hruaitu te, an fellohna kan dap chhuak chiam thin. Mahni fel tum lam aiin midang hi fel se kan ti a, keini chu kan awmdanah kan lungawi a, midang awmdanah kan lungawilo thin. Thu tha tak tak te kan sawi a, kan ngaithla a, midangtan kan hmehbel zel a, mahniin tih leh zawm kan tum lem hleilo. Lemchanna khawvel tih takah mahni theuh fel inti midang sual ti bawk si hi kan inpel suau suau mai chu a nih hi.

Chutiang ang kan nih mek lai chuan Lalpa chuan mitin kan thiltih ang zelin min buk dawn a, kan bula mite felna emaw sualna emaw avangin kan dinhmun a danglam dawn lo. Kan sual leh thatah kan nu leh pa ten mawhphurna chu an nei ve bawk a ni thei a, kan khawtlang leh ram hruaitu ten min kaihhruai danin engemaw chen chu a hril a ni thei a, mahse rorelnaah kan ai an awh dawnlo tlat mai. Hei vang hian kan mimal nun theuh hi kan uluk a, kan inven fimkhur a ngai tak meuh meuh. Mahni pawh in enlet theilo kan nih chhung chuan midang hi chu enlo law law ang u.

Kan nun danah hian mahni inbum hi thil awmthei a ni. Mahni inthiam tlat kan nih fo chhan chu kan bula mite kan en vang a ni chawk. Mahse, chu kan inthiam avang ngawt chuan midangin thiam minlo chantir ve kher lo. Kan khawilo chhuahvah dawnah darthlalangah kan inen thin a, kan lung a awi a, hmeltha kan inti a, kan hmelthat leh thatloh erawh chu midangah a hriat thung. Kan felna tur hian midang tlinlohna kan en a, felah kan inchhiar zung zung a, kan sualnaah midang aia kan sual bikna hre duhlo khawpin kan inteh tling zung zung bawk a, kan nihna dik tak erawh chu midangah hian a lo chiang. I bula mite mit tlung zolo leh sawisep i nih chuan mahni indah sang mahla, in enletna tur leh insiam thatna tur i nei tih inhriat a tha ang.

Anih chuan mi min hmuh dan leh tehdanin kan nung dawn tihna em ni? Ni lo e, midang min hmuh dan leh tehdan hi kan nun kawng hruaitu a ni lo a, kan nun thlirletnan erawh chuan hmang thin ang u. Kan bula mite hi kan nun darthlalang an ni thei a, insiam that kan ngaihna lai te inhmuh fiahnan min puitu an ni. ‘Ka nun ania, ka thu alawm’ tih ngaihdan hi sual khurpuia min hnukluttu lian ber a ni. Famkimna hi kan lei damchhung chuan kan thleng dawnlo a, mahse famkim tur erawh chuan kan beih a ngai. Mahni awm ang anga lungawi mai tur kan ni lo a, kan rin Lalpa duhdan leh lungawina tur ngaihtuah chunga kan damchhung ni kan hman tawk tawk a ngai.

Zirlai kan ni emaw hnathawk kan ni emaw kan thiltih rah zel hi kan la seng tur a ni a, mi tupawh a sualnaa awm reng chu chu sualnaah chuan an thi ang. A sualna kalsana felna umtu chuan nunna a chang ang. Kan lei damchhung taksaah chuan thuneihna engemaw chen kan nei ve a ni thei. Kan taksa tinungtu NUNNA erawh kan ta a ni lo a, nunna zawng zawng neitu chu Lalpa a ni a, a hnenah chatuan hun atana kan kir leh hma hian rorelna hmaa ding tlak turin i inpeih ang u.

Tu nge kan mawhpuh dawn?

 Tin, an mi sual khai pakhat chuan Isua a hau va, “Krista chu i ni lo vem ni? Intidam la, keini pawh min tidam ta che,” a ti a. Nimahsela pakhat chuan chhan pahin a zilhhau va, “Pathian meuh pawh i hlau na nge? Thuhmun rengin an hrem che hi. Keini zawng hremzia reng kan ni; kan thiltih man chauh hmu kan nih hi; he mi hi zawngin engmah a tisual si lo,” a ti a. Tin, “Isu, i ram i thlen hunah mi hre reng ang che,” a ti a. Tin, ani chuan a hnênah, “Tih tak meuhvin ka hrilh a che, vawiinah hian ka hnênah Paradis-ah i awm ve ang,” a ti a. (Luka 23:39)

             Misual kan nih chu inhrilh leh hranpa kan ngai lo. Bible hi awm lo mahse, Pathian hian kan sualna te min puansak dum dum lo mahse, thuhriltu ten Eden huan kaihnawih sualna min aukhum fo lo mahse, kan sual ve hrim hrim. Kan mihring mizia hian sual hi a hranpa in zir lo mahse, sual dan tur hi eng lehkhabuah mah chhiar tur awm kherlo mahse, kan sual ve hrim hrim. Kan chenhona khawvelah ah, kan inthenawmnaah, kan inhmelhriatnaah te hian pawnlam langtheiin kan innunsiak a, meng leh meng hi kan inbum suau suau a, mahni te thlengin kan inbum tel bawk a, kan sual ve ngawt mai.

              Hmangaihna kan atchilh mek lai hian ‘hmangaih tlak pawh hi kan awm tak tak ang em aw’ tih te pawh ngaihtuah tham a ni a, kan inhmangaih danah mahni inhmangaihna a tel tlat zel a, chu chu Kalvari tlanga khenbeh pahnih te hian min zirtir a tum te pawh niin ka hre hial! He huna mi pahnih khenbeha an lo awm ve kher kher hi chhuizui ta ila, a chhan leh vang emaw, a entir tum emaw, khenbeh ve te rilru leh ngaihtuahna tak tak chu kan zu hrethiam pha tawh hauh lo ang a, an thukhawchang zawk hi han sawi zui lawk teh ang.

                           Pakhat zawk chuan ‘Krista chu I ni lo vem ni? Intidam la, keini pawh min tidam ta che’ a ti a, a sawina rilru awm tur han chhuizui ta deuh ila, Ani hi zawngin mahni lam inen a, mahni leh mahni darthlalanga inhmuh chu a la hlat hmel khawp mai. A tunhma hun chu kan hriatsak lo, mahse ‘misual thiamloh chantir tlak’ niturin a nun a lo hmang liam ve tawh a, chung hun liamta chu thlir a, inchhir a, ‘nun kawng dik ka lo zawh ta lo kha’ tih lam ai chuan thinrim hrikthlakna tur zawng, puhmawh tur dap, mahni thiamlohnaah pawh midang mawhpuh tur zawng tlat, tihdam ngai, tanpui ngai, chhanchhuah ngai anih a inhre em em, mahse mahni lam tih tur erawh ngaihtuah leh der si lo, chu ngaihdan atang chuan a tidam theitu a bul maia awm reng si, engti bawk si lo chu a va thiamlo lehling ta. Mahse, hei hi keini kan nihna pawh a lo ni reng lo maw! Heti zawng hian ngaihtuahna seng teh ang!

              Kan mimal nunah, kan chhungkaw nunah, kan khawtlangah he hri thalo hi kan la chhawm nung zel a, nu leh paten anmahni inen lo in, an fate kawngdika kal turin an beisei a, an fate avangin chhungkua an buai niin an hria a, ‘intidam ula, keini pawh mintidam ta che u; nun kawng dik leh fel chu zawh ula, keini pawh nun nuamin kan nung ang chu’ an ti a, an fate lah chuan an nu leh pate ‘intidam ula, keini pawh min tidam ula; Enge in nih chuan bik, entawn turin nung ula, keini min thiamlo hmasa ngawt lo hian’ an ti ve bawk a, khawtlang hruaitu ten ‘kan ram rorel tura kan thlanchhuah te hian hetia min hruai tlat chuan’ an tih laiin kan rorel tu te chuan ‘mipuite hian an zir ngang si lo a’ an ti a, ‘Intidam ula, keini pawh min tidam ta che u’ tih thunawn hi kan hria emaw hrelo emaw kan aupui nitin chu a ni.

              Khenbeh misual pakhat zawk chuan a hau a, ‘Mahni lam inen hmasa lo a, chutia i thiamloh ngawt, keini chu hremzia reng kan nih laiin Ani chuan engmah a tisual hleinem’ a ti a, Ni e, hei hi kan damna thunawn zawk chu a ni dawn. Thunawn diklo zawk kan insak khum chhung chuan damna tak leh thiamchanna tak hi kan pawh dawn lo a, Van khawpui pawh khi kan kik hawng zo kher lo maithei ania. Kan damna tura tuartu ngei pawh hian mahni lam kan inthlir thiam phawt loh chuan min chhang lo mai ang a!

              Hawh teh u, kan thiamchanna Kalvari tlang hi thlir dan dangin in thlir teh ang. Misual pahnih ni tawh lo in, mi pakhat chauh, dinglamah nangmah, nangmah vek veilamah, i duhthlanna erawh chuan dinglam emaw veilam emaw ah a khengbet dawn che. Khawilam zawkah emaw midang hmuh kan tum thin a, a ni lo, veilam emaw dinglamah emaw midang hmuh i tum tlat chuan mahni i inhmu thei dawn lo. Tunah khan khawilamah nge i awm tih nangmah ngeiin ngaihtuah la, khenbeha i awmna lam kha sawn ngai i ni em tih mahni ngei inen ang che.

              Misual thiamchantir tlak kan lo niha, chatuan thutiam ‘vawiinah ka hnenah Paradisah i awm ve ang’ tih chu kan chan theuh theih nan mahni i inen thin ang u.

 

 

 

Lehkhabu publish duh - Publisher mamawh

 Sermon bu ka ziah, lehkhabu a publish ka duh a, Publisher/sum lam mamawhna phuhruk thei kan awm chuan lo tang dun ang hmiang. A manuscript en duh tan soft leh hard/print in kan inthawn dawn nia.

I have a sermon book wriiten in Mizo Language, I am looking for Publishers who will be interested in helping me to publish. Lets partner in Gods' Mission through this..God Bless

Pathian nihna

             Lalpa chuan ‘Hawh teh u, I ngaihtuah tlang teh ang u. In sualte chu sen lar angin sen tawh mahsela, vur angin a var ang. Sen duk angin sen tawh mahsela, beram hmul angin a awm ang. Isaia 1:18

           Thil reng rengah hian side A leh side B a awm kan ti thin a, he khawvel thil kalphung te, kan mihring nun kalchho te hian a khawilam lam emaw hi a nek tawn fo. Pathian ka hriatfiah dan emaw ka hriatthiam dan emaw hi engtiang zawng nge tih hi mahni kan inzawt ngai em aw; heti zawng hian han sawizau dawn teh ang. A chang hi chuan Pathian hi a awmta lo em ni tih tur hian kan rilru hi a buai thin a, Pathian hi a awm anih chuan engtia hetianga thleng thei nge ni ang tih zawhna te kan nei thin. Chutiang hunah chuan Pathian chu kan hmu side B deuh thin a, a chang chuan kan nunah malsawmna a thuah thuahin a lo thleng a, kan lawm em em a, Pathian chu kan hmu Side A viau bawk thin.

 Ni e, keini mihringte chuan Pathian remruat leh a khuarei thil tum te chu kan hrethiam hauhlo maithei a, mahse, chutihlai erawh chuan Pathian chu innghahna ngam tak tak Pathian a ni tih hi kan chian erawh a ngai lawi si. Chumi awmzia chu Pathian hian Side B lam a neilo tih hi kan lungphum tur a ni tawp mai. Hnial duh leh hnialna point hria kan awm maithei e. Mahse, Pathian chu Side A lam, a tha lama tang ngat ngar, a chhe lam emaw a sual lam emaw reng renga inhnamhnawihlo anih hi kan innghahna nise tiiin kan infuih a ni. Kan mihring nunah kan duhloh dan taka thil a thlen chang pawh a awm thei a, Pathian han mawhpuh mai duh rum rum chang pawh kan nei maithei a, mahse, i mawhpuh lo ang u. A chhan chu Pathian hian side B lam a nei lo.

Genesis hi Pathian chanchin kan hmuh leh kan hriat theihna hmasa ber a ni a, chuta kan hmuh chu lei hi a CHHIA leh a RUAK ngawt a nih laiin Pathian in THA a tih em em tur khawpin a siam tlat. Mihring hmasa ber a siam a, Sualin a tichhiat sak. Sual avang chuan khawvel tha em em mai pawh anchhedawng a lo ni ta. A tichhe tu chu Sual a ni. Chuta tanga kal chho zel chuan mi chi hrang hrang chanchin, Israel a  din chhoh dan, a zawlnei te hmanga a mite siamthat a tum dan, a tawpah phei chuan a fapa Isua meuh hmanga thil siam that a tum dan zawng zawng kan sawi senglo. Chung zawng zawngah chuan a tichhetu, Side B lama tan lo la ngar ngartu chu sual a ni.

Kan mihring nunah hian a tha lama min kaihhruai tum ngar ngartu Pathian a awm a, side B lama tan lo la ngar ngartu Sual a awm bawk. Pathian chu a dintu/siamtu a ni a, a tichhe ngailo. Pathian chu a petu a ni a, a laksak ngailo. Pathian chu rinngam a ni a, a ringngam apiangin a ropuizia an hmu a, a kalsan ve ngailo. Pathian ep lam chiahah hian sual hian tan a lo la ngar ngar a, chu chuan rinhlehna min pe a, rinngamna tur rengah pawh Pathian hi rin har kan ti thin. Pathian hian Side B lam aneilo tih hi kan rilruah hian nghet bur mai se, Sadraka te thian ho in ‘Kan Pathian hian min chhanchhuak dawnlo mahse, I milim chibai kan buk dawnlo’ kan ti ve thei mahna.